Wanprestatie en schadevergoeding

Contractspartijen zijn verplicht afspraken uit de overeenkomst na te komen. Doet één van de partijen dit niet, dan schiet deze partij in de nakoming tekort. Dit heet wanprestatie. De wederpartij is schadeplichtig als het niet (behoorlijk) nakomen van de afspraak hem kan worden toegerekend: dat wil zeggen, er is geen sprake van een overmachtssituatie. Is dit niet het geval? Als de schuldenaar nog kan nakomen, heeft de ‘schuldeiser’ de mogelijkheid alsnog zulks te vorderen alsmede een vordering tot schadevergoeding in te stellen. Is nakoming onmogelijk, dan kan de schuldeiser in plaats daarvan vervangende schadevergoeding eisen. In het uiterste geval kan de overeenkomst worden ontbonden.

Overmacht

Van een overmachtssituatie is sprake in geval van een oorzaak die buiten de schuld en risicosfeer van de schuldenaar ligt. Anders geformuleerd: als de schuldenaar -gezien zijn positie- geen schuld heeft aan de tekortkoming én de tekortkoming gelet op de verkeersopvattingen niet voor zijn risico behoort te komen. Een leverancier zal zich bijvoorbeeld niet snel op overmacht kunnen beroepen als een truck onderweg pech krijgt: dit is een omstandigheid die immers voor zijn (bedrijfs)risico behoort te komen. Wanneer er sprake is van risicotoerekening hangt mede af van de branche waarin partijen werkzaam zijn en de aard van de overeenkomst.

Toerekenbare tekortkoming

Als de tekortkoming in de nakoming blijvend onmogelijk is, treedt verzuim in. De schuldenaar is dan vervangende schadevergoeding verschuldigd. Als tekortkoming niet blijvend onmogelijk is, blijft de schuldenaar de prestatie verschuldigd. Het recht op schadevergoeding ontstaat pas als de schuldenaar in gebreke is gesteld. Dit kan door middel van een aanmaning of sommatiebrief. Daarin wordt de schuldenaar een termijn gesteld alsnog de verschuldigde prestatie na te komen. Feitelijk wordt aangegeven dat de schuldeiser alsnog de verschuldigde prestatie wenst (bijvoorbeeld: levering, reparatie). De schuldeiser is niet verplicht om te allen tijde een aanbod tot nakoming te aanvaarden, maar als de schuldeiser een behoorlijk aanbod niet accepteert, zal hij daarentegen in schuldeisersverzuim raken. Dit heeft consequenties voor de rechten van de schuldeiser.

Schadevergoeding

Pleegt een partij wanprestatie en kan aanspraak worden gemaakt op schadevergoeding? In veel gevallen is de hoogte hiervan duidelijk. In de gevallen waarin dat niet duidelijk is, kan de omvang van de schadevergoeding worden vastgesteld via een schaderapport. De schuldeiser heeft hierbij de keuze uit een aantal varianten. In de eerste plaats kan de schuldeiser nakoming vorderen met aanvullende of bijkomende schadevergoeding. Is nakoming niet blijvend onmogelijk of heeft de schuldeiser bij nakoming geen baat maar (bijvoorbeeld omdat de schuldenaar vóór een bepaalde termijn moest leveren of een dienst diende te verrichten) kan in plaats van nakoming vervangende schadevergoeding worden gevorderd.

Incasso

Het leerstuk van wanprestatie speelt onder meer vaak een rol bij niet-nakoming van openstaande facturen. Is bijvoorbeeld een uiterste betaaldatum voor een factuur verstreken, dan levert dat een wanprestatie aan de zijde van de schuldenaar. Als voldaan is aan de daarvoor gestelde voorwaarden kan de schuldeiser via een incassoprocedure de vordering voldaan krijgen.

Advocatenkantoor Appelman te Alkmaar

De advocaten van Advocatenkantoor Appelman hebben veel ervaring in het verbintenissenrecht. Onderwerpen als wanprestatie en schadevergoeding zijn daarbij onderwerpen die met regelmaat aan de orde komen. Neem contact op voor een gratis kennismakingsgesprek voor nader advies van onze advocaat verbintenissenrecht en procesrecht indien u een juridisch geschil heeft.