Aansprakelijkheidsrecht

Het aansprakelijkheidsrecht regelt de wijze waarop een verbintenis tot schadevergoeding kan ontstaan. Deze aansprakelijkheid kan op vele manieren tot stand komen. Ook zijn er diverse soorten aansprakelijkheid te onderscheiden. Vaak is tijdig hulp inwinnen van een aansprakelijkheidsrecht advocaat – met kennis en ervaring in het procesrecht – raadzaam om bijvoorbeeld verval- en verjaringstermijnen voor het indienen van schadeclaims veilig te stellen.

Hoofdregel

Hoofdregel in het Nederlands aansprakelijkheidsrecht luidt, dat een ieder verantwoordelijk is om zijn eigen schade te dragen. Dit is slechts anders indien uit de wet voortvloeit dat een ander aansprakelijk is voor diens schade. Verkeren partijen in onzekerheid wie aansprakelijk is, dan kan eventueel een vaststellingsovereenkomst worden gesloten.

Wat is het aansprakelijkheidsrecht?

De vraag wanneer iemand anders dan aansprakelijk is voor de geleden schade, vloeit in de kern voort uit art. 6:162 Burgerlijk Wetboek. Op basis hiervan is iemand -globaal gesproken- aansprakelijk indien hij toerekenbaar ‘in strijd met een wettelijk voorschrift’ handelt; ofwel handelt of nalaat in strijd met de maatschappelijke zorgvuldigheid; ofwel een inbreuk op een recht pleegt.

Wijze van ontstaan aansprakelijkheid

Voorbeelden van aansprakelijkheid zijn: werkgeversaansprakelijkheid (bijvoorbeeld bij gevaarzetting), aansprakelijkheid van bestuurders, toezichthouders en overheden (bijvoorbeeld wegens onvoldoende toezicht), aansprakelijkheid van ondernemingen (bijvoorbeeld wegens mededingingsrechtelijke afspraken) en particulieren onderling (bijvoorbeeld letselschade). Aansprakelijkheid kan ook ontstaan door gebeurtenissen waar men geen directe invloed op heeft kunnen uitoefenen: bijvoorbeeld aansprakelijkheid voor dieren, opstallen of bodemverontreiniging. Tot slot kan aansprakelijkheid ook ontstaan door het toerekenbaar niet-nakomen van een overeenkomst. Een voorbeeld uit het huurrecht is bijvoorbeeld dat de verhuurder overgaat tot een ontruiming zonder de termijnbescherming in acht te nemen.

Wat regelt het aansprakelijkheidsrecht?

De regelingen omtrent het aansprakelijkheidsrecht zijn bedoeld om herstel of compensatie van geleden schade te verhalen. Indien u meent dat een ander aansprakelijk is voor de door u geleden schade, dient u een verzoek in om de geleden schade te compenseren door middel van een aansprakelijkheidsstelling. Materiële schade komt in beginsel voor vergoeding in aanmerking, immateriële schadevergoeding meestal niet, of beperkt.

Exoneratieclausule

In algemene voorwaarden komt vaak een bepaling voor waarin aansprakelijkheid voor schade wordt uitgesloten dan wel beperkt. Een dergelijke bepaling is echter lang niet altijd rechtsgeldig: in sommige gevallen kan een beroep worden gedaan op het zogenaamde leerstuk van ‘redelijkheid en billijkheid’ waardoor een beroep op het beding in de gegeven omstandigheden onaanvaardbaar is. Een voorbeeld is het uitsluiten van aansprakelijkheid bij opzet of bewuste roekeloosheid. Een ander, meer klassiek voorbeeld, is het ophangen van een bordje bij de garderobe waarin staat opgenomen dat de ‘directie zich niet verantwoordelijkheid voor schade of verloren voorwerpen’. Een dergelijk eenzijdig opgestelde mededeling is niet rechtsgeldig.

Relativiteitsvereiste

In het geval een derde aansprakelijk is voor de geleden schade, kan soms een beroep worden gedaan op het relativiteitsvereiste. Dit vormt een uitzondering op de in art. 6:162 BW neergelegde aansprakelijkheid. Dit abstracte leerstuk houdt in dat er geen vordering tot schadevergoeding kan worden ingesteld indien er in strijd met een wettelijk voorschrift wordt gehandeld, en het doel ervan niet beoogd om bepaalde vormen van schade te voorkomen. Dit doet zich vaak voor bij vergunningen.

Wanneer schakelt u een advocaat aansprakelijkheidsrecht in?

• Indien u derden aansprakelijk wilt stellen voor de door u geleden schade;
• Indien u de hoogte van de schade wilt vaststellen en deze wenst te verhalen;
• Indien u zich wenst te verweren tegen een aansprakelijkheidsstelling;
• Bij het opstellen van algemene voorwaarden waarin u uw aansprakelijkheid wenst uit te sluiten dan wel te beperken;
• Als u een onderneming start of heeft en algemeen advies wilt om uw aansprakelijkheid jegens derden te beperken; bijvoorbeeld voor het kiezen van de juiste rechtsvorm.

Relevante praktijkvoorbeelden

• Is iemand aansprakelijk voor schade die is toegebracht door een dier?
• Wanneer zijn ouders aansprakelijk indien hun minderjarige kind aan een derde schade toebrengt?
• Wanneer is iemand aansprakelijk voor het niet-nakomen van een overeenkomst?
• Wanneer is een werkgever aansprakelijk voor geleden schade op de werkvloer?
• Kan iemand aansprakelijk worden gesteld voor gebeurtenissen die buiten zijn directe invloedssfeer lagen?

Hulp nodig van een advocaat aansprakelijkheidsrecht?

Maak een afspraak voor een gratis kennismakingsgesprek van een half uur via het contactformulier of mail of bel ons direct via [email protected] of bel 072 – 5123 229. U kunt er ook voor kiezen om teruggebeld te worden. Vul dan het formulier aan de rechteronderzijde in.

Overigens is het mogelijk dat u in aanmerking komt voor een tegemoetkoming in de kosten. Lees daarvoor de pagina’s gesubsidieerde rechtsbijstand en tegemoetkoming advocaatkosten door.