Voorwaarden voor ontslag tijdens de proeftijd

In een arbeidsverhouding kan een proeftijd worden overeengekomen indien de looptijd van de overeenkomst zes maanden of langer is. Bij een kortere periode van zes maanden kan dit niet. De proeftijd dient als oriënterende fase waarin beide partijen kunnen kennis maken met elkaar als werknemer en werkgever. Een ontslag tijdens proeftijd is dan in beginsel niet aan voorwaarden gebonden.

Wanneer wel en wanneer geen proeftijd?

Ingeval er een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd is overeengekomen is de hoofdregel dat er slechts éénmaal een proeftijd mag worden afgesproken. Dus als een werknemer in dienst komt bij een bedrijf en daarbij een contract aangaat voor zes maanden, mag er niet opnieuw een proeftijd worden overeengekomen als na verloop van zes maanden het contract verlengd wordt. Volgt op het contract voor bepaalde tijd een nieuw contract maar dan voor een andere functie, mag er wel een proeftijd worden bedongen.

Eisen voor geldige proeftijd

Een proeftijd mag alleen schriftelijk worden overeengekomen. Een mondelinge proeftijd is dus nietig (heeft nooit bestaan). Dit geldt óók indien wel kan worden bewezen dat er mondeling een proeftijd is afgesproken: er mag dus niet van de schriftelijkheidseis worden afgeweken. Er is dan minimaal vereist dat de werknemer een handtekening onder een schriftelijk document inhoudende de proeftijd heeft gezet. Deze overeengekomen proeftijd is ook geldig indien er geen handtekening is, maar er een mondelinge overeenstemming is bereikt waarna de werkgever een eenzijdige bevestiging heeft gestuurd naar de werknemer. Een verwijzing naar een proeftijd in de geldende cao is ook voldoende voor de werkgever.

IJzeren proeftijd

Er is standaard een limiet aan de proeftijdtermijn. Deze is wettelijk vastgesteld op een maand ingeval een arbeidsovereenkomst is aangegaan voor langer dan zes maanden, maar korter dan twee jaar; en twee maanden ingeval een overeenkomst wordt aangegaan voor langer dan twee jaar. Bij een arbeidscontract korter dan zes maanden kan geen proeftijd worden overeengekomen.

Als er in strijd met bovenstaande termijnen toch een proeftijd wordt overeengekomen, is deze nietig. Ook conversie/opschorting van een proeftijd is niet mogelijk. Stel dat een medewerker gedurende de proeftijd een week ziek wordt mag de werkgever dus niet de proeftijd met een week verlengen.

Onmiddellijke opzegging tijdens proeftijd

Gedurende de proeftijd mag de arbeidsovereenkomst op elk gewenst moment worden opgezegd.  De werkgever hoeft geen opzegtermijn in acht te nemen. Soms zal opzegging gedurende de proeftijd door de werkgever er echter toe leiden dat hij schadeplichtig is jegens de werknemer. Dit doet zich voor als er sprake is van misbruik van bevoegdheid (art. 3:13 BW). Hiervan is sprake als de werkgever de proeftijd louter gebruikt om de werknemer flexibel in te kunnen zetten. Als de werkgever bijvoorbeeld de werknemer maar één uur per week arbeid laat verrichten en onvoldoende inspanningen verricht om de kwaliteiten van de werknemer te benutten, zal een opzegging gedurende de proeftijd door de werkgever ertoe leiden dat hij schadevergoeding dient te betalen aan de werknemer.

Redelijkheid en billijkheid

De regels omtrent proeftijd zijn van dwingend recht. Dat betekent dat er hiervan niet ten nadele van de werknemer mag worden afgeweken door bijvoorbeeld een andersluidende afspraak in een arbeidsovereenkomst. Dit is gedaan om de werknemer te beschermen. In sommige gevallen is het echter mogelijk dat de werknemer de werkgever niet kan houden aan een strikte toepassing van de dwingendrechtelijke bepalingen. De werknemer en werkgever staan namelijk tot elkaar in een verhouding van redelijkheid en billijkheid. Daarom is het in sommige gevallen mogelijk dat deze redelijkheid- en billijkheidstoets dwingende bepalingen uit het arbeidsrecht opzij schuift. Dit zal zich echter in zeldzame gevallen voordoen: de wet dient vanzelfsprekend als uitgangspunt, mede vanuit het oogpunt van rechtszekerheid.

Advocaat arbeidsrecht

Maak een afspraak voor een gratis kennismakingsgesprek van een half uur via het contactformulier of mail of bel ons direct via [email protected] of bel 072 – 5123 229. U kunt er ook voor kiezen om teruggebeld te worden. Vul dan het formulier aan de rechteronderzijde in.

Overigens is het mogelijk dat u in aanmerking komt voor een tegemoetkoming in de kosten. Lees daarvoor de pagina’s gesubsidieerde rechtsbijstand en tegemoetkoming advocaatkosten door.