Voogdijschap

Ouders van kinderen kunnen onder omstandigheden een voogd aanwijzen. Een reden hiervoor kan bijvoorbeeld zijn om een back-up aan te wijzen ingeval hen iets overkomt: de kinderen zijn er dan van verzekerd dat iemand hen opvangt. Ook een (tijdelijke) onmogelijkheid om het gezag uit te oefenen kan aanleiding zijn om een voogd te benoemen; in dit laatste geval gebeurt dat meestal door tussenkomst van de Raad voor de kinderbescherming en bovendien naar aanleiding van een gerechtelijke beslissing.

Wijzen van verkrijging voogdijschap

Er zijn twee manieren om voogdijschap te verkrijgen. De eerste is door benoeming van een voogd door de ouders. De voogdij zal dan beginnen te lopen vanaf het moment dat de ouders zijn overleden en de beoogde voogd zich bereid heeft verklaart het voogdijschap te aanvaarden. Vanaf dat tijdstip zal de voogdij zijn gestart.

De tweede wijze van verkrijging voogdijschap is door een benoeming van een voogd door de rechter. Het tijdstip waarop het voogdijschap in dat geval begint te lopen vangt dan aan op het moment dat de voogd het voogdijschap heeft aanvaard en de rechter hem dienovereenkomstig heeft benoemd. Dit kan een natuurlijk persoon zijn, maar ook een instelling kan met het voogdijschap worden belast. Een voorbeeld hiervan is het Nidos: dit is een voogdij-instelling. Een dergelijke instelling zal worden benoemd als voogd over een kind indien er geen andere familieleden aanwezig zijn die het gezag over het kind kunnen uitoefenen. Het Nidos wordt bijvoorbeeld veelal aangewezen als voogd bij minderjarige vluchtelingen/asielzoekers waarvan de ouders buiten beeld zijn. Het kind dient immers iemand te hebben die hen ondersteund.

Onmogelijkheid gezamenlijke uitoefening voogdij

Stel dat ouders uit elkaar gaan en een van hen een voogd heeft benoemd. Als die ouder vervolgens komt te overlijden zal de andere ouder het gezag over het kind mogen uitoefenen, ondanks de voogdijregeling. Dit is alleen anders indien die ouder niet in staat is om de zorg over het kind uit te oefenen, maar hoofdregel is dat de met gezag belaste ouder voorrang heeft boven de voogd. Dit is zelfs ook het geval indien de ouder wel bloedverwant is maar niet (meer) met gezag is belast. Alleen indien toekenning van gezag aan de ex partner teveel indruist tegen de belangen van het kind zal de voogd, conform de regeling, de zorg over het kind mogen uitoefenen.

Voogdijschap kan via de ouders alleen worden vastgelegd als diegenen gezag over het kind hebben. Hoofdregel is dat gehuwden en geregistreerde partners gezag hebben over het kind. Ingeval het kind wordt geboren tijdens het geregistreerd partnerschap of huwelijk hebben beiden van rechtswege het gezag over het kind.

Verval van voogdijschap

Het voogdijschap eindigt van rechtswege indien het kind meerderjarig wordt. Stel dat de ouders overlijden en het kind op die leeftijd het geld van de ouders zou erven, kan ervoor worden gekozen dat er bij testament in een dergelijk geval een bewindvoerder wordt aangesteld die over het vermogen zal beschikken ten behoeve van het kind. Het (meerderjarig geworden) kind zal dan slechts beperkt over de erfenis kunnen beschikken tot een nader in het testament bepaalde datum of omstandigheid.

Aanspraak indien er geen regeling getroffen

Indien er geen regeling is getroffen zal de ex-partner het zeggenschap over het kind krijgen. Ook dit is afhankelijk van de vraag in hoeverre de ouder in staat is om het gezag over het kind uit te oefenen. Indien de ouder daartoe niet in staat is of uitoefening van het gezag zozeer indruist tegen de belangen van het kind, kan de rechter zelfstandig beslissen om een voogd aan te wijzen.

Advocaat voogdijschap

Het is meestal aan te raden om slechts één voogd aan te wijzen omdat gezamenlijk voogdijschap een aantal praktische nadelen kan hebben, bijvoorbeeld indien de beoogde voogden uit elkaar gaan. Een advocaat personen- en familierecht kan u van verder advies voorzien.