Partijen kunnen bij de notaris een depotovereenkomst sluiten. In dat geval wordt een deel van de koopprijs voor bijvoorbeeld een woning of bedrijfspand op een derdenrekening van de notaris gestort. Dit kan zekerheid bieden voor het verhelpen van eventuele gebreken zoals bodemverontreiniging of gebreken aan het pand. Onze advocaat verbintenissenrecht legt uit aan de hand van een recente procedure welke rol de notaris bij de uitleg van de depotovereenkomst speelt.
Aandelenbeheer
Eiseres in de procedure, een onderneming, had aan een andere onderneming een middelijk gehouden som aandelen verkocht voor een bedrag van €6.463.000,-. Deze aandelen werden geleverd en een deel van de koopsom (€2.154.333,80) werd in depot gehouden bij de notaris. Dit bedrag diende als zekerheid dat eiser zijn verplichtingen tot levering van de aandelen zou nakomen.
Uitleg depotovereenkomst
In de depotovereenkomst was het volgende bepaald:
2. […] De notaris mag slechts tot uitbetaling aan Verkoper en/of Koper overgaan indien:
– hij van belde partijen schriftelijk een gelijkluidende opdracht hiertoe ontvangt, waarbij beide partijen verplicht zijn aan deze opdracht zo spoedig mogelijk hun medewerking te verlenen; of
– na een rechterlijke uitspraak die in kracht van gewijsde is gegaan.
3. Indien twaalf (12) maanden na heden geen gelijkluidende opdracht is verstrekt en evenmin een gerechtelijke procedure is aangespannen, keert de notaris het depotbedrag tezamen met de rente zoals hierna vermeld uit aan Verkoper.
Uitbetaling
Eiseres verzocht na enige tijd de notaris om het depotbedrag aan haar uit te keren, waarop de notaris liet weten aan dit verzoek geen gehoor te zullen geven omdat er een gerechtelijke procedure aanhangig was tussen eiseres en een derde en dat de koper liet weten dat er schadeclaims aanhangig waren jegens eiseres. Op basis van deze omstandigheden zag de notaris geen reden om het depotbedrag aan eiseres uit te keren, aangezien de kans aanzienlijk was dat eiseres anders geen zekerheid zou kunnen bieden voor de door koper gestelde schadeclaim omtrent de koop van de aandelen.
Conservatoir derdenbeslag
Ondanks herhaalde sommaties van eiseres en medeondertekende bij de depotovereenkomst dat er geen gerechtelijke procedure aanhangig was, weigerde de notaris tot uitbetaling over te gaan. Daarop legde eiseres conservatoir derdenbeslag bij de notaris op alle vorderingen, gelden en/of geldswaarden die de notaris schuldig is of wordt aan eiseres.
Vordering in kort geding
In de procedure vordert eiseres dat de notaris de helft van het depotbedrag aan haar zal uitkeren, zulks op straffe van een dwangsom van €5000,00 per dag dat de notaris met betaling in gebreke blijft. Daarnaast vordert eiseres de notaris te veroordelen tot betaling van een schadevergoeding. Eiseres legt aan die vordering ten grondslag dat ze schade lijdt doordat de notaris met betaling in gebreke is, terwijl hij al gehouden was tot uitkering van het bedrag per 14 juli 2018.
Haviltex?
Partijen verschillen van mening over de vraag hoe art. 3 van de depotovereenkomst moet worden uitgelegd, nu niet duidelijk is of met een ‘gerechtelijke procedure’ alleen wordt gedoeld op een gerechtelijke procedure tussen de kopers en verkopers van de aandelen. De notaris is van oordeel dat hij niet gehouden was zelfstandig deze bepaling te interpreteren, omdat hij geen partij bij de overeenkomst is en daardoor geen acht kon slaan op de bedoeling van art. 3 van de depotovereenkomst. Daardoor kan hij ook niet met zekerheid stellen dat de thans tussen eiseres en een derde lopende gerechtelijke procedure ook onder deze reikwijdte zou vallen.
Gerede twijfel notaris?
De rechter oordeelt dat de notaris gerede twijfel mocht hebben over zijn gehoudenheid het bedrag uit de depotovereenkomst uit te keren aan eiseres. Omdat art. 3 van de depotovereenkomst volgens de rechter niet met zekerheid kan worden bepaald, kan ook niet met zekerheid worden gesteld dat eiseres een vordering heeft op de notaris. Daarmee heeft de notaris volgens de rechter gehandeld zoals van een zorgvuldig en geïnformeerd handelende notaris mag verwacht.
Spoedeisend belang?
Eiseres verklaart in de procedure bovendien dat zij een substantieel hoger rendement kan behalen over het geld op de derdenrekening via belegging of een spaardeposito dan thans aan de orde is. Al oordeelt de rechter dat de wettelijke rente, die eventueel in een bodemprocedure aan de orde kan zijn, vele malen hoger is, neemt dit niet weg dat beleggen risicovol is en er geen enkele vrees bestaat dat het geld op de derdenrekening bij de notaris zal verminderen. De rechter wijst de vordering van eiseres om de notaris te veroordelen tot uitkering van het depotbedrag dan ook af.