Redelijkheid en billijkheid

Redelijkheid en billijkheid is een term die veelal wordt gebruikt in het algemeen verbintenissenrecht bij rechtshandelingen. Het is van belang om een rechtsverhouding, zoals een overeenkomst, nader te reguleren. De reden hiervoor is dat partijen afspraken maken in een overeenkomst, maar daarbij kunnen zij niet alle toekomstige omstandigheden voorzien. Door de redelijkheid en billijkheid kunnen tussen partijen aanvullende rechten en plichten ontstaan. Anderzijds kunnen de redelijkheid en billijkheid gemaakte afspraken ook beperken. Dit laatste doet zich voor als de wederpartij - gelet op de omstandigheden van het geval - redelijkerwijs niet gehouden kan worden in een gegeven situatie zijn afspraak na te komen.

In het arbeidsrecht komt de term redelijkheid en billijkheid tot uitdrukking in de begrippen goed werkgeverschap en goed werknemerschap. Immers, in een arbeidscontract kunnen niet alle afspraken vastgelegd worden. Zo kan goed werkgeverschap meebrengen dat de werknemer in staat wordt gesteld zijn werk onder goede omstandigheden uit te voeren.

In een B2B relatie kunnen bedrijven bepalingen uit de algemene voorwaarden soms opzij schuiven met een beroep op de redelijkheid en billijkheid. Een voorbeeld hiervan is het gebruik van een exoneratieclausule, waarbij een bedrijf aansprakelijkheid voor opzet en bewuste roekeloosheid uitsluit.

Aangezien de term redelijkheid en billijkheid een open norm is, is de inhoud van dit begrip in de jurisprudentie nader uitgewerkt.