In Nederland zijn er verschillende mogelijkheden om juridisch ouderschap te verkrijgen. Erkenning is daar één van, net als (stiefouder)adoptie. Wanneer een erkenning mogelijk is, waar dit kan en wat de gevolgen zijn, bespreekt onze advocaat personen- en familierecht.

Op welk moment is een erkenning mogelijk?

Erkenning kan plaatsvinden zowel tijdens de zwangerschap, bij de geboorteaangifte of op een later tijdstip. Erkenning kan enkel plaatsvinden door één ouder. Dat komt omdat de moeder uit wie het kind geboren is, van rechtswege de juridisch ouder van het kind is.

Kind is reeds erkend

Heeft erkenning al door iemand plaatsgevonden, dan is de enige mogelijkheid nog om die erkenning te vernietigen. Dat gaat via een verzoekschriftprocedure bij de rechtbank en kan enkel met behulp van een advocaat .

Waar is erkenning mogelijk?

Erkenning kan plaatsvinden bij elke gemeente in Nederland. Meestal gebeurt dit bij de geboortegemeente, maar dit is dus niet noodzakelijk. Bij een kind dat jonger is dan 16 jaar dient de moeder voor de erkenning altijd toestemming te geven. Als het kind bovendien ouder is dan 12 jaar dient het zelf ook toestemming te geven voor de erkenning. Erkenning kan op elke leeftijd van het kind plaatsvinden, zelfs als het meerderjarig is geworden.

Moeder aanwezig of schriftelijk toestemming

Als de moeder niet met de vader meegaat, moet zij de toestemming schriftelijk verlenen. Als de ouders de achternaam van het kind willen veranderen, moet de moeder wel aanwezig zijn. Dit is niet nodig bij een tweede en volgend kind. Het schriftelijke toestemmingsformulier treft u hier.

Vervangende toestemming en gerechtelijke vaststelling vaderschap

Als de moeder de toestemming voor de erkenning weigert, kan de ouder zich wenden tot de rechtbank. Onder voorwaarden kan de rechtbank de vader dan vervangende toestemming voor de erkenning verlenen. Dit verzoek kan enkel met behulp van een advocaat worden ingediend. Heeft erkenning al plaatsgevonden? In principe kunnen alleen de moeder, de erkenner en het kind deze erkenning ongedaan maken. In bijzondere omstandigheden heeft de biologische vader ook deze mogelijkheid. Dit heet ook wel een vernietiging van de erkenning en een gerechtelijke vaststelling van het vaderschap.

Erkenning kind door stiefouder

In tegenstelling tot wat soms wordt gedacht, kan een stiefouder ook een kind erkennen. Een noodzakelijke voorwaarde is namelijk niet dat de ouder ook biologisch gezien ouder van het kind is.

Erkenning gratis

Aan een erkenning zijn geen kosten verbonden. Voldoet de erkenner aan de voorwaarden, dan maakt de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente een akte van erkenning op. Deze erkenning wordt geregistreerd op de geboorteakte zodat daaruit valt af te leiden wie de (juridisch) ouders van het kind zijn.

Juridische gevolgen erkenning

Erkenning heeft een aantal juridische gevolgen. De erkenner (de vrouwelijke partner van de moeder, de biologische vader of stiefvader) wordt door een erkenning juridisch ouder van het kind. Daardoor wordt het kind en de ouder over en weer onder meer erfgenaam. Behalve als er sprake is van een huwelijk of geregistreerd partnerschap, krijgt de erkenner niet van rechtswege het ouderlijk gezag. Dat moet de erkenner gezamenlijk met de moeder aanvragen. De ouders kunnen dit meestal online aanvragen via het daartoe bestemde formulier op rechtspraak.nl. Is dit niet mogelijk of weigert de moeder het gezamenlijk gezag, dan kan de vader het gezamenlijk gezag enkel via de rechtbank aanvragen.

Door Edward Appelman op 28 juli 2019 Leestijd: 3 minutes