Als een stiefouder met diens partner aan de voorwaarden voldoet, kan deze het gezamenlijk gezag aanvragen bij de rechtbank. Een wenselijk motief in dit kader is omdat zowel de stiefouder met de ouder gezamenlijke beslissingen kunnen nemen over de zorg en opvoeding van het kind. Formeel moet de stiefouder hiertoe met zijn of haar partner gezamenlijk via een advocaat een verzoek moeten indienen bij de rechtbank. Hoe dit in zijn werk gaat, legt onze advocaat personen- en familierecht uit.
Rechten en plichten stiefouder
Een stiefouder krijgt met veel aspecten te maken in de zorg en opvoeding van de stiefkinderen. Volgens de wet is een stiefouder ‘officieel’ een stiefouder als er sprake is van een niet-biologische band met het kind bij een geregistreerd partnerschap of huwelijk. Men spreekt ook wel van stiefouder in geval van een overlijden van de oorspronkelijke ouder. Dat is echter een wat verwarrende term en wordt ook meer in het algemeen gebruikt om aan te geven dat het om een niet-oorspronkelijke ouder gaat. In tegenstelling tot wat soms wordt gedacht, kan ook een stiefouder een kind erkennen.
Alimentatie en omgangsregeling
Als een stiefouder en diens partner uit elkaar gaan, vervallen op dat moment de verplichtingen als stiefouder. Dat geldt ongeacht de vraag of de stiefouder het gezag heeft (gehad). Als de stiefouder jarenlang de kinderen heeft verzorgd en opgevoed kan hij of zij de rechter vragen om een omgangsregeling vast te stellen. De rechter kijkt dan of de toewijzing van het verzoek in het belang van het kind is. Als het kind ouder is 12 en daar zelf bezwaren tegen heeft, wordt het verzoek in principe afgewezen. Voor wat betreft de alimentatie geldt: een stiefouder hoeft alleen alimentatie te betalen als er sprake is van een alimentatieregeling.
Voorwaarden voor aanvraag
Dit is echter de situatie dat een stiefouder uit elkaar gaat. Voor wat betreft het gezag tijdens of na het verbreken van de relatie geldt het volgende. Een stiefouder heeft nooit van rechtswege het gezag. Ook niet als de stiefouder na de geboorte van de kinderen een huwelijk of geregistreerd partnerschap aangaat. In dat geval zal de stiefouder met de partner het gezamenlijk gezag moeten aanvragen bij de rechtbank. Wanneer dat mogelijk is, hangt af van de situatie. Er kunnen maar twee ouders tegelijkertijd het gezag hebben. Als de partner het eenhoofdig gezag heeft, kan de stiefouder een verzoek indienen bij de rechtbank om het gezamenlijk gezag te verkrijgen. Als de ex van de partner het gezag (nog) heeft, moet de stiefouder eerst een verzoek indienen om dit gezag te wijzigen naar eenhoofdig gezag. Wordt dat door de rechtbank gehonoreerd, dan krijgt de partner het eenhoofdig gezag. Vervolgens kan de stiefouder na drie jaar met de partner het gezamenlijk gezag aanvragen.
Wanneer is er sprake van gezamenlijk gezag?
Aldus kunnen ouders als volgt vaststellen of er sprake is van gezamenlijk gezag:
- Als het kind geboren is binnen een huwelijk of geregistreerd partnerschap oefent u het gezag gezamenlijk uit, tenzij de rechtbank anders heeft beslist. In dat geval oefent óf de vader, óf de moeder voortaan het gezag alleen uit.
- Als het kind niet geboren is binnen een huwelijk of geregistreerd partnerschap, oefent enkel de moeder het gezag alleen uit. De vader kan samen met de moeder het gezamenlijk gezag (via een online formulier) aanvragen bij de rechtbank. Gaan ouders dan uit elkaar, dan blijven zij het ouderlijk gezag samen uitoefenen.
Wijziging aanvragen bij rechtbank
Als de rechtbank bij de situatie onder 1 heeft beslist dat voortaan één van de ouders het gezag uitoefent, kan diegene na verloop van tijd vragen om samen met zijn of haar partner het gezamenlijk gezag uit te oefenen. Stel dat de rechtbank heeft beslist dat de moeder voortaan het gezag heeft, kan de nieuwe partner van de moeder (de stiefvader) na verloop het gezamenlijk gezag aanvragen. Een voorwaarde is dat de moeder dan in elk geval drie jaar alleen het gezag heeft gehad en dat de stiefouder samen in elk geval één jaar voor het kind heeft gezorgd.
Voorwaarde voor gezamenlijk gezag stiefouder
Als daarentegen in dezelfde situatie de rechtbank heeft beslist dat de vader het gezag voortaan alleen uitoefent, kan de moeder alleen als volgt het ouderlijk gezag wijzigen. De moeder zal in eerste instantie een verzoek bij de rechtbank moeten indienen dat zij met het eenhoofdig gezag zal worden bekleed. Als alternatief kan zij vragen om het gezamenlijk gezag te verkrijgen. Aansluitend moet de moeder en de stiefvader drie jaar wachten voordat zij het gezamenlijk gezag kunnen aanvragen. Overigens geldt in die omstandigheid uiteraard ook dat de oorspronkelijke vader met zijn nieuwe partner het gezamenlijk gezag met de stiefouder (de nieuwe partner) kan aanvragen.
Voorwaarden
Samenvattend: ouders kunnen de rechtbank altijd vragen om het ouderlijk gezag te wijzigen. Maar de stiefouder kan het gezamenlijk gezag alleen aanvragen als de partner (de biologische ouder van het kind) ten minste drie jaar alleen het gezag heeft gehad. Dit is om te voorkomen dat er al te veel onzekerheid komt over wie van de ouders het gezag blijft dragen over het kind. De rechtbank wijst een verzoek tot wijziging van het gezag af als de voorwaarden uit het klemcriterium zich tegen toewijzing verzetten.
Verzoek combineren met achternaamswijziging
Als de ouder en de stiefouder het gezamenlijk gezag aanvragen, kunnen zij dit verzoek combineren met een verzoek tot achternaamswijziging. Een voorwaarde is dan wel dat het verzoek om met het gezamenlijk gezag te worden bekleed, wordt toegewezen. Ook moet de achternaamswijziging in het belang van het kind zijn.
Gezamenlijk gezag tegenover stiefouderadoptie
Gezag lijkt veel op adoptie. Bij gezag wordt de stiefouder echter geen juridisch ouder van het kind. Dat blijven de oorspronkelijk ouders. Bij een stiefouderadoptie worden die familiebanden wel verbroken tussen het kind en de oorspronkelijk vader óf moeder. De stiefouder verkrijgt dan van rechtswege het gezamenlijk gezag met zijn of haar partner.
Advocaat bij gezamenlijk gezag stiefouder
Bij een kwestie op het gebied van ouderlijk gezag neemt u contact op met onze advocaat personen- en familierecht. Wij kennen onze cliënten, zijn flexibel en kunnen de kosten laag houden. Doordat wij een klein team zijn, zijn de lijnen kort.
Waarom ons
