De online aankoop van artikelen is bijna niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Bestellingen kunnen eenvoudig worden gedaan en doorgaans volgt levering vaak binnen enkele dagen. Soms gaat er echter wel eens iets mis met de bezorging. Is de koper dan verplicht om (alsnog) de koopprijs te betalen of komt dit voor risico van de verkoper? Hoe het zit met levering en bewijslast, bespreekt onze advocaat verbintenissenrecht aan de hand van een recente casus.
Casus: online bestelling niet geleverd
In de procedure ging het om een koper die online een overeenkomst had gesloten tot aankoop van een drone. De koopprijs daarvoor bedroeg €85,-. In plaats van betaling bij aankoop had de koper ervoor gekozen om achteraf te betalen. Toen betaling echter uitbleef, startte het bedrijf een door middel van een dagvaarding een procedure bij de kantonrechter om de koper te veroordelen tot betaling van de openstaande koopprijs.
Bewijsverdeling
In de kantonprocedure voerde de koper echter aan dat hij de drone nooit had ontvangen. De verkoper daarentegen legde als bewijsstuk een track en trace pagina over waaruit bleek dat de drone was afgeleverd op het woonadres van de koper. Volgens de verkoper stond daarmee de levering vast.
Hoofdregel: wie stelt, bewijst
Hoofdregel van het bewijsrecht is dat een koper dient te stellen en bewijzen dat hij een product niet ontvangen heeft. Hij draagt aldus de bewijslast. Omdat het echter hier om een online aankoop ging was er een uitzondering op de hoofdregel: bij consumentenzaken gaat het risico van de zaak over op de koper op het moment dat hij het ontvangen heeft. Met ‘ontvangen’ wordt daarbij bedoeld het moment dat de koper het product feitelijk in handen gekregen heeft. De ratio hierachter is dat de wetgever de consument doorgaans ziet als ‘zwakkere’ partij en daarom wilt beschermen. Om die reden mogen bedrijven ook niet zomaar van alles opnemen in de algemene voorwaarden.
Omkering bewijslast bij consumentenzaken
Gevolg hiervan was dat het aan de koper was om te bewijzen dat de koper de drone wel had ontvangen. De kantonrechter overwoog dat de enkele track en trace pagina daarvoor onvoldoende was: daaruit volgde immers niet wát er in het pakket zat. Daarnaast kon daaruit ook niet worden afgeleid dat de koper het pakket ontvangen had omdat er wel eens iets misgaat bij leveringen, aldus de kantonrechter.
Risico verkoop
Alles overwegende kwam de kantonrechter tot de slotsom dat het voor risico van de verkoper kwam dat zij deze methode van verzenden had gekozen. Omdat de verkoper bovendien geen andere feiten had aangevoerd waaruit bleek dat de koper het pakket wel zou hebben ontvangen, werden haar vorderingen afgewezen.
Gestand doen overeenkomst
Tot slot nam de kantonrechter nog in overweging dat de overeenkomst tussen partijen nog steeds bestond. De verkoper had aldus niets geleverd en de koper had nog niet betaald. Omdat de koper in principe gehouden was om te betalen, kon hij betaling opschorten tot 14 dagen na ontvangst van de drone. Daarnaast hadden partijen de mogelijkheid om de overeenkomst te ontbinden: dit kan bij elke overeenkomst, mits er sprake is van een tekortkoming in de nakoming. Een uitzondering daarop is overigens als partijen dit hebben uitgesloten, maar bij een consumentenovereenkomst is dat in principe niet toelaatbaar.
Bestelling niet ontvangen: wat nu?
Als u als koper een bestelling plaatst maar niet ontvangt, dan kunt u het beste contact opnemen met de verkoper. Komt u er samen niet uit, dan dient u de verkoper een ingebrekestelling te doen toekomen. Een advocaat kan u eventueel bijstaan in het juridische voortraject. Bij een kantonprocedure is een advocaat niet verplicht, maar kan wel verstandig zijn. Afhankelijk van uw inkomen kunt u in aanmerking komen voor pro-deo.