Erfrecht

Bij erfkwesties kunnen conflicten vaak een grote nadelige rol spelen i.v.m. de erfafwikkeling. In dergelijke situaties kan een onpartijdige notaris partijen niet verder helpen, maar kan een advocaat u bijstaan om het geschil zoveel als mogelijk op te lossen. Immers is het van belang dat u weet welke rechten u heeft m.b.t. de erfenis en hoe dit zich verhoudt tot overige belanghebbenden. Bij een geschil kunt u o.a. denken over uitvoering van het testament door de executeur en de afwikkeling van de erfenis. Onze advocaat erfrecht heeft ruime ervaring op het gebied van erfrecht en is op de hoogte van de laatste ontwikkelingen, zowel op nationaal- als internationaal vlak.

Hieronder volgt per alinea een beschrijving van de belangrijkste begrippen binnen het erfrecht.

Erfgenaam

Een persoon die volgens de wet of een testament aanspraak kan maken op een deel van de nalatenschap. Als de overledene een testament heeft opgesteld, staat daarin wie de erfgenamen zijn en wat ze erven. Als er geen testament is, bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn en welk deel ze krijgen. De wet kent vier groepen erfgenamen, afhankelijk van de relatie tot de overledene. De partner en kinderen krijgen bijvoorbeeld automatisch een deel van de erfenis, terwijl stiefkinderen, pleegkinderen of biologische kinderen die niet erkend zijn alleen erfgenaam zijn als dit in een testament is vastgelegd. Bij een erfenis met partner en kinderen krijgen de kinderen hun erfdeel later en wordt het erfdeel van de kinderen gebruikt door de partner. Als er geen partner of kinderen zijn, wordt er gekeken naar andere familieleden. Als er helemaal geen erfgenamen zijn, gaat de nalatenschap naar de Staat.

Legaat

Een legaat is een bepaling in een testament waarmee een specifieke bezitting aan een bepaalde persoon wordt overgedragen. De ontvanger wordt een legataris genoemd en verschilt van een erfgenaam. Een legataris heeft recht op alleen het legaat en heeft geen aansprakelijkheid voor de schulden van de nalatenschap. Een legaat kan verschillende soorten bezittingen betreffen, en er kan ook een tegenprestatie worden gevraagd. Een legaat moet worden overgedragen door de erfgenamen en kan worden geweigerd. Het is aan te raden om contact op te nemen met een notaris bij het opstellen van een legaat.

Executeur

Een persoon die door de erflater is aangewezen om de nalatenschap af te wikkelen en te verdelen onder de erfgenamen. De taken van de executeur zijn vastgelegd in de wet en kunnen in het testament van de overledene worden uitgebreid of verminderd. De executeur moet ervoor zorgen dat de erfenis wordt afgehandeld, inclusief het opzeggen van huur en abonnementen, het bijhouden van het huis en de tuin, het maken van een boedelbeschrijving en het betalen van schulden. De executeur moet de erfgenamen op de hoogte houden van zijn handelingen en heeft recht op een beloning van 1% van de waarde van de erfenis, tenzij het testament anders bepaalt. De taken van de executeur eindigen wanneer hij zijn taken heeft voltooid, wanneer de tijdslimiet is verstreken, wanneer hij overlijdt of wanneer de kantonrechter hem ontslaat.

Versterferfrecht

Het erfrecht dat van toepassing is wanneer er geen testament is opgesteld. In dergelijke gevallen bepaalt de wet op grond van het versterferfrecht de volgorde van erfgenaamschap, te beginnen met de echtgenoot of geregistreerde partner en kinderen, gevolgd door ouders, broers en zussen, grootouders en overgrootouders. Als een persoon geen levende verwanten heeft in een bepaalde groep, wordt hun deel gelijk verdeeld onder hun kinderen of hun nakomelingen. De wijze waarop de erfenis wordt verdeeld, werkt dan anders in het geval van een huwelijk of partnerschap en de regels met betrekking tot de erfenis van kinderen. Indien u van mening bent dat u uw rechtmatige deel van een erfenis niet ontvangt, kunt u stappen ondernemen.

Erfbelasting

Wie een erfenis krijgt, moet meestal erfbelasting betalen. De waarde van de nalatenschap is de waarde van alle bezittingen min alle schulden op het moment van overlijden. Na het overlijden heeft u acht maanden om belastingaangifte te doen. Meestal krijgt u binnen drie maanden na uw belastingaangifte een belastingaanslag. Welk belastingtarief u betaalt en vanaf welk bedrag u belasting betaalt, hangt af van uw relatie met de overledene. Bewaar alle facturen van de kosten die de erfgenamen maken vanwege het overlijden. Sommige kosten zijn aftrekbaar van de erfbelasting. Andere kosten verrekent u later met de andere erfgenamen.

Wilsrechten

Wilsrechten zijn rechten die kinderen hebben bij het overlijden van een ouder of beide ouders en de erfenis eigendom wordt van de andere ouder of stiefouder door de wettelijke verdeling. Deze rechten zijn in de wet vastgelegd om het kind te beschermen en bestaan uit vier soorten: bij het moment van hertrouwen van de overgebleven ouder, bij het overlijden van de overgebleven ouder, bij het overlijden van de stiefouder en bij het overlijden van de stiefouder na het overlijden van de ouder. Het kind kan ervoor kiezen wel of geen beroep te doen op een wilsrecht. Het wilsrecht ontstaat automatisch als een van de bovengenoemde situaties zich voordoet, tenzij het bij testament is uitgesloten. Als u wilt voorkomen dat de eigendommen van een van uw ouders bij een stiefouder of stieffamilie terechtkomen, is het aan te raden tijdig een beroep te doen op een wilsrecht.

Legitieme portie

In Nederland hebben kinderen van overleden ouders bescherming via de “legitieme portie“, die de vrijheid van een ouder om een kind te onterven beperkt. De legitieme portie is de helft van de waarde van wat het kind zou hebben geërfd als er geen testament was. De berekening omvat het vaststellen van de waarde van de nalatenschap, het verdelen ervan onder de echtgenoot en kinderen van de overledene en het aftrekken van eventuele giften aan het onterfde kind. De legitieme portie kan niet worden afgezien in een testament en het kind moet er aanspraak op maken. Als het kind de erfenis afwijst, verliest het recht op de legitieme portie tenzij er aanspraak op wordt gemaakt. Het kind wordt dan een schuldeiser en heeft recht op inzage in alle documenten die nodig zijn om de legitieme portie te berekenen. De claim wordt zes maanden na het overlijden van de ouder betaalbaar, en er kan vanaf dat moment rente worden geclaimd.

Verdeling nalatenschap

De verdeling van de bezittingen en schulden van de overledene onder de erfgenamen.

Testament

Een officieel document waarin de erflater vastlegt wat er na zijn of haar overlijden met de bezittingen moet gebeuren.