Geregistreerd partners kunnen een geregistreerd partnerschap laten omzetten in een huwelijk. Dit kan voordelen hebben omdat een geregistreerd partnerschap, in tegenstelling tot een huwelijk, veelal internationaal niet wordt erkend. In een recente procedure bij de rechtbank wordt echter een andere route bewandeld: partners dienen een verzoek tot ontbinding van het geregistreerd partnerschap in om vervolgens met elkaar in het huwelijk te treden. Onze advocaat personen- en familierecht bespreekt deze zaak en legt uit.
Wat is omzetting?
In Nederland kunnen geregistreerd partners bij elke gemeente een verzoek indienen tot omzetting van een geregistreerd partnerschap in een huwelijk. Dat gebeurt door middel van een akte van omzetting. Daardoor worden de partners officieel aangemerkt als echtelieden. Daarentegen kunnen de geregistreerd partners zonder kinderen met behulp van een advocaat of notaris het geregistreerd partnerschap beëindigen. Als zij wel kinderen hebben kan een verzoek tot ontbinding enkel via de rechtbank.
Redenen voor ontbinding
Daar ging deze procedure ook over: de partners hadden kinderen en konden het geregistreerd partnerschap enkel ontbinden via de rechtbank. Bij de rechtbank voerden zij ter onderbouwing voor het verzoek aan dat zij in september 2017 naar Duitsland waren verhuisd, maar dat zij daar diverse problemen ervoeren met hun status als geregistreerd partners. Zo werden zij, omdat het geregistreerd partnerschap daar niet wordt erkend, als alleenstaanden aangemerkt en werden zij aangeslagen voor diverse belastingen en premies. Tot slot werden zij en de kinderen niet als gezin gezien, maar werden de kinderen van de partners (ondanks het geregistreerd partnerschap) als buitenechtelijk beschouwd.
Duurzame ontwrichting?
Een logische vraag van de rechter: waarom werd geen verzoek tot omzetting bij een Nederlandse gemeente ingediend? De partners gaven aan dat dit in hun geval niet mogelijk was omdat aan het huwelijk in dat geval nog steeds het geregistreerd partnerschap ten grondslag zou liggen. Er resteerde in dat geval alleen nog de mogelijkheid om het geregistreerd partnerschap te ontbinden. Paradoxaal genoeg kan een verzoek tot ontbinding echter alleen gebaseerd worden op de grondslag dat het geregistreerd partnerschap duurzaam is ontwricht. De partners voerden dit dan ook aan in de procedure. Gelet op de achterliggende motieven kwam de rechtbank echter logischerwijs tot het oordeel dat aan deze voorwaarde niet was voldaan. Een geregistreerd partnerschap dat duurzaam is ontwricht om vervolgens in het huwelijk te treden lijkt enigszins tegenstrijdig, zo oordeelde de rechter ook.
Emigratieplannen
De partners hadden echter een duidelijk gegronde reden voor het verzoek: ten tijde van het aangaan van het geregistreerd partnerschap hadden zij nog geen emigratieplannen. Daarbij waren zij niet bekend met de internationale consequenties van een geregistreerd partnerschap en het feit dat deze internationaal veelal niet erkend wordt. Gelet op deze omstandigheden voerden zij aan dat er geen alternatieven zijn om tot een huwelijk te komen (dat wel internationaal wordt erkend).
Redelijk belang bij ontbinding?
Op grond van art. 8 EVRM bestaat de plicht voor de nationale autoriteiten, waaronder de rechter, om zich in te spannen en het recht op ‘family life’ tussen de ouders en de kinderen mogelijk te maken. De rechter heeft begrip voor de situatie en oordeelde dat de partners, ondanks dat er geen sprake is van een duurzame ontwrichting én zij geen ouderschapsplan kunnen overleggen, evenwel een redelijk belang hadden om het geregistreerd partnerschap te ontbinden om vervolgens met elkaar in het huwelijk te kunnen treden. De rechter oordeelde in dit verband ambtshalve dat het niet in de lijn van art. 8 EVRM (family life) zou zijn om de partners niet-ontvankelijk te verklaren in het verzoek.
Ouders behoeven geen ouderschapsplan te overleggen
Gelet op deze omstandigheden was de rechtbank ook van oordeel dat van de ouders niet kan worden vereist een ouderschapsplan te overleggen, nu er geen sprake is van een situatie waarbij voorzieningen voor de kinderen dienen te worden getroffen omdat het gezin uit elkaar is. De rechtbank spreekt de ontbinding van het geregistreerd partnerschap uit.
Bij een internationaal huwelijk kan soms de vraag spelen welk recht op het huwelijk van toepassing is. Daarover gaat de blog wanneer op een buitenlands huwelijk Nederlands recht van toepassing is.