Soms wordt gedacht dat een vader t.a.v. de moeder minder rechten heeft op omgang. Dat is (meestal) een misverstand: het wettelijk uitgangspunt is namelijk dat een kind recht heeft op omgang met beide ouders, aldus ook met de vader. Alleen in bijzondere gevallen wijkt de rechtbank hier van af. In dit blog: welke rechten heb je als vader bij een omgangsregeling? Dit bespreekt advocaat personen- en familierecht Edward Appelman.
Omgangsregeling vader
Het eerste misverstand dat vaak bestaat, is dat een vader zonder gezag minder rechten heeft bij een omgangsregeling. Dat is niet het geval: de vraag of een vader gezag heeft, staat los van het recht tot omgang. In de praktijk kan het wel voorkomen dat een vader met gezag meer betrokken is bij het (gezamenlijk) nemen van beslissingen over de kinderen, maar hij heeft net zoveel rechten bij een omgangsregeling als een vader zonder gezag.
Onderlinge afspraken omgangsregeling
Als ouder uit elkaar zijn, dan verdient het aanbeveling dat ze bekijken in hoeverre ze onderling een omgangsregeling kunnen afspreken. Ze kunnen eventueel afspraken (o.a. met betrekking tot de omgang) vastleggen in een ouderschapsplan. Daarbij kan er natuurlijk verschil van mening bestaan over de praktische kant van de omgang: bijvoorbeeld de frequentie, wie de kinderen haalt en brengt, waar de kinderen verblijven met vakanties en feestdagen, etc. Het is belangrijk dat de ouders proberen om hier samen zoveel als mogelijk uit te komen. Een advocaat of mediatior kan eventueel in dit proces ondersteuning bieden.
Omgangsregeling door rechtbank
Verzoekt de vader om omgang en wenst de moeder hier (in geen geval) aan mee te werken, dan kan hij eventueel via een advocaat een verzoek tot omgang indienen bij de rechtbank. Het komt dan vaak voor dat de rechtbank advies zal vragen van de Raad voor Kinderbescherming: hoofdregel is hoe dan ook dat de vader omgang kan hebben met de kinderen. Daarbij is het natuurlijk belangrijk dat de kinderen geen -of zo min mogelijk – onrust ervaren. Is dat wel de verwachting, dan ligt het in de rede dat er voorzichtig wordt gestart met omgang, zodat de kinderen kunnen wennen aan de (nieuwe) situatie. Als vader is het belangrijk om betrokken te blijven in het leven van de kinderen: hoe langer de kinderen de vader niet zien, hoe lastiger het kan worden om later alsnog omgang te krijgen. Daarom verdient het aanbeveling dat de vader zich in een vroeg stadium laat adviseren mocht blijken dat de moeder niet mee wil werken aan een omgangsregeling.
Omgangsregeling afspreken
Als de vader de gang naar de rechtbank maakt, dan is bijstand van een advocaat verplicht (en ook wenselijk). Het verzoek wordt behandeld door de familierechter en deze probeert met de ouders te kijken wat de mogelijkheden zijn, en waar eventuele geschilpunten liggen. Bijvoorbeeld: vindt de moeder dat de vader zijn leven niet op orde heeft en/of de kinderen geen veilige plek kan bieden voor omgang, dan kan de rechtbank haar vragen wat zij in dat verband zou zien zodat de vader – als dat voor de omgang van belang is – daar aan kan werken. De rechtbank zal ook aan de vader vragen om zijn standpunt. Op deze manier wordt geprobeerd om geschilpunten tussen de ouders zoveel als mogelijk weg te nemen. Ook kunnen ouders gebruik maken van hulptrajecten zoals Ouderschap Blijft.
Opbouwende regeling
Zoals aangegeven, zal de rechtbank op verzoek van de vader meestal een omgangsregeling vaststellen, tenzij er sprake is van bijzondere omstandigheden. De omgang is dan meestal opbouwend. In de praktijk kan de omgang bijvoorbeeld zijn: een keer per maand, dat uiteindelijk wordt opgebouwd naar een keer om het weekend. De frequentie en omvang van de omgangsregeling is sterk afhankelijk van de situatie. Ouders kunnen – ook tijdens de procedure – onderlinge afspraken (zoals een ouderschapsplan of voorwaarden) laten vastleggen in de uitspraak van de rechtbank. Omdat partijen zelf in principe de omvang van de procedure bepalen, is een dergelijke benadering vrijwel altijd mogelijk.
Tijdsverloop rechtbank en mogelijkheden omgang
Een rechtbankprocedure kan enige tijd duren. Als blijkt dat de moeder niet instemt met omgang, dan kan de vader eventueel via de rechtbank een verzoek om voorlopige voorziening indienen, zodat hij de kinderen zo snel mogelijk weer kan zien. Een voorlopige voorziening is een spoedprocedure met een voorlopig karakter. De uitspraak vovo duurt dan tot en met de definitieve beslissing op het verzoek. Of de rechtbank een dergelijke voorlopige regeling vaststelt, hangt van een aantal factoren af (bijv. in hoeverre er op voorhand (ernstige) zorgpunten m.b.t. omgang). Een advocaat kan adviseren over de mogelijkheden.
Effectuering omgangsregeling
Dan m.b.t. de (definitieve) omgangsregeling: voor zowel de moeder als de vader is het belangrijk om te weten dat er in de praktijk in principe geen minimale omgangsregeling bestaat. Als er langere tijd geen contact is geweest, dan zullen de ouders de omgang in het begin rustig opbouwen. Dit is al snel in elk geval een keer per maand, waarbij de ouders dat kunnen opbouwen naar één keer om het weekend; dit alles hangt af van de vraag of de omgangsregeling goed verloopt. Is de vader beschikbaar, dan zijn er doorgaans weinig belemmeringen om een omgang vast te stellen van bijv. een zondag om de week (of om de week een weekend). Dit kan ook meer zijn, het hangt van de beschikbaarheid van de ouders en de belangen van het kind. Werkt de moeder op een bepaald moment niet (meer) mee aan een omgangsregeling, dan biedt de wet biedt in dergelijke gevallen de mogelijkheid om deze af te dwingen. De vader kan dan nakoming afdwingen op straffe van een dwangsom.
Advocaat omgangsregeling
De advocaten van Advocatenkantoor Appelman hebben jarenlange ervaring met omgangskwesties en staan ouders zowel binnen, als buiten rechte bij. Onze specialisten kunnen u als ouder adviseren over de mogelijkheden om te verzoeken om omgang, dan wel om zich tegen een verzoek tot omgang te verweren. Hiervoor kunt u het contactformulier invullen, dan wel uw casus per e-mail voorleggen via [email protected].
Waarom ons
