Zowel van werknemers als werkgevers mag worden verwacht dat zij integer handelen. Voor een organisatie is dit vaak van groot belang. Reputatieschade is immers snel berokkend en klanten verwachten dat zij zaken doen met een organisatie die integriteit waarborgt. Veel werkgevers leggen daarom ook in richtlijnen vast wat zij op dit gebied van hun werknemers verwachten. Schending van deze richtlijnen kan een ernstig verwijtbaar handelen opleveren. Onlangs maakte een werknemer het wel erg bont en had onder meer steekpenningen ontvangen. Zijn werkgever verzocht om ontbinding van de arbeidsovereenkomst. Onze advocaat arbeidsrecht bespreekt de beschikking van de kantonrechter.
Integriteitsbeleid
In de procedure ging het om een werknemer, X, met een geruime staat van dienst. Hij bekleedde voor PostNL een managementfunctie. Omdat PostNL vanuit de overheid concessies heeft gekregen om als universele postdienst te opereren, hanteert zij dan ook strenge regels op het gebied van integriteit. Zij maakt dit aan al haar medewerkers duidelijk en hanteert een zero-tolerance beleid. Een van de gedragsregels van PostNL (PostNL business principles) bevat de bepaling:
“5. Wij vermijden conflicterende belangen. Onze integriteit en reputatie zijn voor een groot deel afhankelijk van hoe onze medewerkers zich gedragen. Zorg er daarom voor dat je (iedere schijn van) conflicterende belangen vermijdt en handel integer.”
Onderzoek door werkgever
In 2014 liet PostNL een groot integriteitsonderzoek uitvoeren binnen de organisatie. Zij had namelijk signalen ontvangen dat medewerkers geld, goederen en/of diensten zouden ontvangen van leveranciers. Ook X diende zich te verantwoorden, maar hij toonde zich onkreukbaar. Nadien kwam er een melding binnen bij PostNL omtrent corruptie. Daarop stelde PostNL een onderzoek in bij de afdeling van X.
Non-actiefstelling
Uit dat onderzoek kwamen een aantal feiten naar voren. De eerste was dat X contante betalingen had aangenomen van een van de leveranciers voor PostNL. Deze zou hij hebben aangenomen als steekpenning zodat die leveranciers voor PostNL zouden mogen rijden. Daarnaast had X opdracht gegeven aan een bedrijf om zijn woning te laten renoveren terwijl dit bedrijf ook eigenaar was van een Belgisch transportbedrijf dat rijdt voor PostNL grootvervoer. Toen PostNL hierachter kwam, stelde zij X per direct op non-actief.
Verzoek ontbinding arbeidsovereenkomst
In de procedure bij de kantonrechter verzocht PostNL om ontbinding van de arbeidsovereenkomst. Volgens haar had X immers gelden en goederen aangenomen. Ook had hij voornoemd bedrijf opdracht gegeven om zijn woning te laten renoveren en liet hij hierdoor zakelijke en privébelangen door elkaar lopen. Volgens PostNL was hierdoor sprake van ernstig verwijtbaar handelen. Zij verzocht de rechtbank om ook te bepalen dat X geen recht had op een transitievergoeding. Subsidiair beriep zij zich op een ernstig verstoorde arbeidsoverhouding met X.
Werkzaamheden managementfunctie
De rechter deelde de mening van PostNL. De gedragingen van X waren zodanig van aard, dat dit ontbinding van de arbeidsovereenkomst rechtvaardigde. Hij betrad een integriteitsgevoelige kwestie en stuurde als Manager Inkoop zeven medewerkers aan. Vanuit diens functie was hij verantwoordelijk voor het contractmanagement en het sluiten en wijzigen van contracten met bedrijven.
Integriteitsbeleid begrijpelijk en terecht
Aan een medewerker met een leidinggevende en integriteitsgevoelige kwestie worden hogere eisen gesteld dan aan een gemiddelde werknemer. In dit kader was het zero tolerance beleid dat PostNL hanteerde dan ook begrijpelijk en terecht. Bovendien was X een gewaarschuwd man, gezien het feit dat hij onder meer een cursus E-learning integriteit van PostNL had voltooid. Over de aangenomen bedragen verklaarde hij nog: “Ik kom steeds meer tot de conclusie dat ik verschrikkelijk naïef ben geweest. Dom, heel dom. Ik zat op een gegeven moment in een soort web. Ik kreeg niet de indruk dat ik bang moest zijn, dat was het ook niet.”
Van een medewerker van een managementfunctie, zoals X, mocht (vanzelfsprekend) worden verwacht dat hij eventuele contante betalingen meldt bij zijn direct leidinggevende. Dat had hij nagelaten.
Ernstig verwijtbaar handelen
Gezien alle verwijten jegens X die terecht waren, leverde dit een ernstig verwijtbare gedraging op. Ondanks dat de gevolgen van ontbinding van de arbeidsovereenkomst ingrijpend waren, woog dat in dit geval niet op tegen de ernst van zijn handelen. Ten aanzien van de transitievergoeding werd overwogen dat niet-toekenning alleen gerechtvaardigd is als dit gelet op de beginselen van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. Gelet op de motivatie en de gedragingen X had hij het recht op een transitievergoeding verspeeld. Dit wees de rechtbank dan ook af.
Waarom ons
