Echtscheidingsconvenant

Een echtscheidingsconvenant is een overeenkomst die wordt aangegaan bij de beëindiging van een huwelijk. In het convenant staan onder meer afspraken over de verdeling van de goederen en, meer in het algemeen, de vermogensrechtelijke afwikkeling. Soms is op een echtscheidingsprocedure buitenlands recht van toepassing.

Tekst en uitleg convenant

Aangezien de convenant een overeenkomst is, volstaat een louter grammaticale uitleg van de overeenkomst niet. Dit is van belang om erachter te komen welke afspraken er precies zijn gemaakt. Volgens het oude Haviltex-arrest dat voor de uitleg van het contract niet alleen naar de letterlijke bewoordingen dient te worden gekeken, maar ook naar de bedoeling van partijen en naar hetgeen zij redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten. Dit houdt in dat er meer moet worden gekeken naar de bedoeling achter de convenant.

De echtscheidingsconvenant heeft in zekere zin te gelden als een vaststellingsovereenkomst. Dat betekent dat partijen in principe, tegen finale kwijting, alle rechten en plichten die zij uit hoofde van beëindiging van het huwelijk nog zouden hebben, te gelde kunnen maken. Dat laat uiteraard onverlet dat sommige verplichtingen, zoals betaling alimentatie, juist mede bepaald worden door het convenant en dus door blijven lopen als het convenant is ondertekend. Soms bestaat een geschil omtrent de uitleg van een afspraak uit de overeenkomst. Wat de betekenis van de afspraak is, moet dan worden beoordeeld aan de hand van het Haviltex-arrest. 

Soorten verplichtingen en afspraken

In het convenant kunnen onder meer afspraken worden gemaakt over de te betalen alimentatie.

Soorten afspraken die in de rechtspraktijk onder meer voorkomen:

• Uitleg van een beding in een echtscheidingsconvenant, inhoudende dat partijen zich in het kader van een boedelverdeling aan het oordeel van de rechter in eerste aanleg (Hof Den Bosch 27 juli 2015, ECLI:NL:GHSHE:2015:2810). Dit had, paradoxaal genoeg, tot gevolg dat het Hof in hoger beroep oordeelde dat dit beding aldus moest worden uitgelegd dat alleen de rechter rechtbank (dus vóór hoger beroep) over de boedelverdeling kon beslissen.
• Uitleg over afstorting van een pensioenopbouw die de partner heeft uit hoofde van de Wet verevening pensioenrechten (Wvp).
• Uitleg van de echtscheidingsconvenant: als deze wordt gesloten enige tijd nadat het huwelijk is beëindigd, kan dit onder omstandigheden worden aangemerkt als een alimenatieovereenkomst (Hof Arnhem 20 november 2007, LJN BC3961).
• De relatie tussen huwelijkse voorwaarden en het convenant ter beëindiging van het huwelijk.

Rechtsgeldigheid van convenant bij niet-inschrijving echtscheidingsbeschikking

In een uitspraak van de Rechtbank Overijssel van 6 maart 2017, ECLI:NL:RBOVE:2017:1018 werd geoordeeld dat een echtscheidingsbeschikking dient te worden ingeschreven alvorens een convenant goederenrechtelijke (vermogensrechtelijke) werking heeft. De peildatum (de datum waarop de schulden en goederen van echtgenoten in de gemeenschap worden vastgesteld) kan niet eerder worden vastgesteld dan voor de datum van huwelijksontbinding.

Echtscheidingsconvenant en ouderschapsplan

Het ouderschapsplan kan deel uitmaken van de echtscheidingsconvenant. De ouders en (ex-)echtgenoten treffen dan een regeling met onder meer de gevolgen van hun voorgenomen scheiding regelen. Normaliter komen afspraken tot uitkering dan aan één van de echtgenoten toe.

Redelijkheid van echtscheidingsconvenant

Niet alles kan worden overeengekomen in het echtscheidingsconvenant. De aanspraken moeten op de wet gebaseerd zijn en moet de (ex-)echtgenoot een bevoegdheid geven in redelijkheid aanspraak te maken op bepaalde voordelen. Als zulk een afspraak toch is gemaakt, bijvoorbeeld doordat deze tot stand is gekomen onder invloed van dwaling, kan de afspraak worden vernietigd (deze heeft nooit bestaan).

Advocaat echtscheidingsconvenant

In alle andere gevallen waarin de persoon geen aanspraak kan maken op een voordeel die in redelijkheid tot de wet terug te herleiden is, kan een afspraak in de echtscheidingsconvenant worden vernietigd op grond van misbruik van omstandigheden (art. 3:44 BW). Dit is een situatie die zich de praktijk niet vaak voorkomt. Onze echtscheidingsadvocaat kan u advies geven met betrekking tot een echtscheidingsconvenant en daarin begeleiden.