Doopnamen toevoegen of verwijderen kan via de rechtbank. Formeel heet dit een verzoek tot voornaamswijziging. Aan de hand van praktijkvoorbeelden illustreert onze advocaat wat de voorwaarden zijn, hoe een dergelijke procedure in zijn werk gaat en aan welke criteria de rechter toetst.
Doopnamen toevoegen of verwijderen
Het komt vaak voor dat een persoon niet (langer) gelovig is, maar wel doopnamen heeft. Als diegene daar last van ervaart, kan hij via de rechtbank een verzoek indienen om deze doopnamen te verwijderen. Dat kan enkel via een advocaat. Andersom is ook mogelijk: ouders die zijn vergeten om de doopnamen van hun kind te registeren. Is het kind minderjarig? Dan kunnen enkel de ouders het verzoek tot voornaamswijziging indienen bij de rechtbank. De rechtbank toetst vervolgens of er sprake is van een voldoende zwaarwichtig belang.
Praktijkvoorbeeld: doopnamen verwijderen
Onlangs wees de rechtbank een verzoek tot verwijdering van twee doopnamen toe. Daarin ging het om een meerderjarige. Verzoekster in de procedure was niet gelovig en gaf aan het als bezwaarlijk te ervaren dat zij op deze wijze in associatie met het (katholieke) geloof werd gebracht. De rechtbank was van oordeel dat zij een voldoende zwaarwichtig belang bij de verwijdering had. De procedure werd van begin tot einde schriftelijk afgedaan.
Praktijkvoorbeeld: doopnamen toevoegen
Daarnaast wees de rechtbank onlangs ook een verzoek tot toevoeging van doopnamen toe. Daarbij ging het om een minderjarig kind van wie de ouders vergeten waren om de doopnamen bij de geboorteaangifte te registeren. De ouders namen aansluitend contact op met de gemeente, maar die weigerde de voornamen aan te passen. De ouders konden dit enkel nog via de rechtbank corrigeren. Ook die procedure werd van begin tot einde schriftelijk afgedaan en de rechtbank nam aan dat de ouders een voldoende zwaarwichtig belang bij de wijziging hadden. Binnen de rechtspraak is overigens bekend dat namen van kinderen vaak onjuist of onvolledig worden doorgegeven bij de geboorteaangifte.
Voldoende zwaarwichtig belang: de criteria
Hoe geeft de rechtspraak invulling aan het criterium ‘zwaarwichtig belang’? Daarvoor is van belang om na te gaan hoe Nederlandse wetten tot stand komen. Vele wettelijke bepalingen in het Nederlands rechtssysteem kennen open normen en niet-specifieke wettelijke bepalingen. Zo is het criterium ‘voldoende zwaarwichtig belang’ abstract. De Nederlandse wetgever kiest bewust voor het tot stand brengen van dergelijke wettelijke bepalingen als zij de rechter een (ruime) mate van beoordelingsvrijheid wilt geven. Bij elke wet geeft de wetgever een memorie van toelichting, waarin zij (kort gezegd) uitlegt waarom die wet tot stand is gekomen en hoe de wetgever wilt dat de rechter die wet toepast. Bij de wettelijke bepaling van art. 1:4 BW (voornaamswijziging) is deze toelichting echter niet gegeven. Daardoor is niet aangegeven in welke gevallen iemand een voldoende zwaarwichtig belang heeft.
EHRM: ‘fair balance’ en mate van ongemak
Daarentegen heeft het EHRM een aantal belangrijke arresten gewezen die de Nederlandse rechter een aantal handvaten geven. Kort gezegd dient de (Nederlandse) rechter telkens een belangenafweging te maken tussen de Nederlandse staat en die van de betrokken persoon. De mate van ongemak die de persoon van zijn huidige voornamen ervaart, is daarbij een (zeer) belangrijke factor. Bij een verzoek tot aanpassing van de doopnamen (toevoegen of verwijderen) geldt dit criterium aldus ook. In verreweg de meeste gevallen wijst de rechtbank een verzoek tot voornaamswijziging toe. In dat kader beoordeelt de rechtbank een dergelijk verzoek niet ‘streng’: de betrokken persoon maakt immers kosten voor de procedure, waaronder griffierechten. Onlangs wijdde de rechtspraak in dit kader dan ook een artikel waarin werd aangegeven dat er een stijgende trend waarneembaar is in het aantal verzoeken tot voornaamswijziging. Dit zit op circa 500 verzoeken per jaar.
Advocaat bij voornaamswijziging
De advocaten van Advocatenkantoor Appelman hebben jarenlange ervaring in het personen- en familierecht, waaronder verzoeken tot voornaamswijzigingen. Lees onze pagina over voornaamswijziging voor meer informatie over het onderwerp.