Recent speelde zich een bijzondere procedure af bij de rechtbank Noord-Holland. De rechtbank wees een verzoek tot herroeping adoptie van een 48-jarige vrouw toe, terwijl de wettelijke termijn daarvoor ruimschoots overschreden was. Welke omstandigheden maakten dat de rechtbank tot die beslissing kwam, wordt in deze blog besproken.
Wettelijke termijn
In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, is een adoptie niet ‘definitief’: het is namelijk mogelijk voor een geadopteerde om een adoptie ongedaan te maken. In principe zijn daar weinig voorwaarden aan verbonden. Wel kent de wet een specifieke termijn. Die termijn zegt dat de geadopteerde het verzoek moet indienen vanaf de 20ste verjaardag en vóór de 23ste verjaardag.
Bescherming van privé- en familieleven
Waarom de rechtbank het verzoek dan toch kan toewijzen, blijkt het uit volgende. Nederland is aangesloten bij het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Art. 8 EVRM bepaalt, dat iedere burger recht heeft op bescherming van privé en familieleven. Om het enigszins ingewikkeld te maken: als een Nederlandse wettelijke bepaling een beperking op het recht op familieleven oplevert, is dat niet per se in strijd met art. 8 EVRM. Wettelijke bepalingen dienen immers een bepaald doel, zoals een bescherming van de rechten van anderen.
Oordeel rechtbank: wettelijke termijn in strijd met family life
In dit geval oordeelde de rechtbank echter dat de wettelijke termijn voor herroeping van de adoptie in strijd was met art. 8 EVRM. De redenen daarvoor waren als volgt. De ouders van de vrouw waren op jonge leeftijd uit elkaar gegaan. Al snel daarna kreeg de moeder een nieuwe relatie, aldus de stiefvader van de vrouw. Enige tijd daarna koos de stiefvader ervoor om haar te adopteren. Ze was toen nog echter zeer jong en had vrijwel geen zeggenschap over de adoptie. Daarbij was de biologische vader ‘geblokkeerd’: hij wilde wel omgang met de vrouw, maar de moeder kwam telkens niet op afspraken opdagen. Gezien de grote reisafstand voor hem, gaf hij het op een bepaald moment op.
Omstandigheden vrouw
Niet lang na de adoptieprocedure gingen de moeder van de vrouw en de stiefvader uit elkaar. Dat leidde er toe, dat de vrouw geen enkel vaderfiguur meer had. Ze had immers geen contact meer met haar biologische vader, en haar stiefvader verdween ook uit haar leven. Door een identiteitscrisis kwam zij tijdens haar puberjaren in een internaat te wonen, omdat haar moeder de zorg en opvoeding over haar niet meer zelfstandig aankon.
Wist niet dat herroeping adoptie mogelijk was
Toen de vrouw de volwassen leeftijd bereikte, kreeg zij de wens om de geslachtsnaam van haar stiefvader te veranderen: ze had immers niets op met deze naam. Omdat ze ook geen band had met haar biologische vader, koos ze ervoor om de geslachtsnaam van haar moeder aan te nemen. Ze had toen al de wens om de adoptie ongedaan te maken, maar ze wist niet dat dit kon. Nergens kon ze hierover informatie vinden. Ook ter gelegenheid van de geslachtsnaamwijziging was aan haar niet medegedeeld dat ze de adoptie ongedaan zou kunnen maken (herroepen).
Wens om adoptie ongedaan te maken
Daar kwam echter verandering in toen ze op een bepaald moment een programma bekeek, waarin een geadopteerde een adoptie ongedaan liet maken. Dat bracht haar op het idee om zelf uit te zoeken of ze haar adoptie ongedaan kon maken. Hiervoor zocht ze informatie op het internet en kwam tot de conclusie dat er een specifieke leeftijdsgrens aan de herroeping verbonden was. Evenwel zag ze ook dat er meerdere gevallen waren geweest waarbij de rechtbank het verzoek tot herroeping van de adoptie toch had toegewezen. Op grond daarvan besloot ze in elk geval een poging te ondernemen om dat te bewerkstelligen.
Geen bezwaar belanghebbende partijen
En dat lukte: de rechtbank wees het verzoek aldus toe. De stiefvader stemde met het verzoek in. Aan de andere kant maakte de biologische vader in eerste instantie bezwaar – er was al zo’n lange tijd geen contact en hij had een nieuw leven opgebouwd – maar gezien haar beweegredenen kon hij zich vooralsnog berusten in het verzoek. Voor de vrouw had de herroeping in meerdere opzichten meerwaarde: ze had nu de mogelijkheid om zelfstandig een beslissing te nemen v.w.b. de familiebanden, zonder dat dit voor háár werd bepaald. Daarnaast kreeg ze de familienaam van haar biologische vader weer terug.
Oordeel rechtbank: toewijzing verzoek herroeping adoptie
De rechtbank wees aldus in deze situatie het verzoek toe, ondanks de wettelijke termijn. In dit verband was de rechtbank van oordeel, dat het privébelang van de vrouw (aanzienlijk) zwaarder woog. Verder maakte niemand bezwaar: zowel de biologische ouders, als de stiefvader voerden geen verweer. Om die reden vond de rechtbank dat de wettelijke termijn inbreuk maakte op het privéleven van de vrouw: zodoende passeerde de rechtbank de termijn en maakte de adoptie ongedaan.
Voorbeelduitspraken
Op onze pagina over voorbeelduitspraken herroeping adoptie leest u meer voorbeelden waarin de rechtbank een verzoek tot herroeping van een adoptie toewees. Vaak gaat dat gepaard met een aanpassing van de geboorteakte, wat meestal tegelijkertijd met het verzoek tot herroeping van de adoptie gebeurt.
Waarom ons
