Draagmoederschap in Nederland

Voor personen voor wie het niet mogelijk is om op de reguliere wijze kinderen te krijgen, kan draagmoederschap een alternatief zijn.

(Juridische) procedure

Onderscheid dient te worden gemaakt tussen laagtechnologisch en hoogtechnologisch draagmoederschap. Hoogtechnologisch draagmoederschap verloopt via het VUmc. Laagtechnologisch draagmoederschap verloopt zonder tussenkomst van een professionele partij. In dit laatste geval is het van belang dat in elk geval de afspraken tussen de betrokken partijen (de wensouder en de draagmoeder en eventuele partner) duidelijk vast staan.

Overeenkomst met vastlegging rechten en plichten van partijen

De eerste stap in het proces is om een overeenkomst op te stellen tussen partijen waarin duidelijk vast staat wat de rechten en plichten van partijen zijn. Uit deze overeenkomst wordt duidelijk dat de intentie bestaat dat de wensouder en diens eventuele partner de juridische ouders van het kind zullen worden en dat de draagmoeder en haar eventuele partner hieraan zullen meewerken. Indien de wensouder en diens partner van hetzelfde geslacht zijn maakt kan de procedure al met al vereenvoudigen,  omdat de partner van de wensouder in dat geval (voorlopig) in de procedure buiten beeld blijft. De wet zegt namelijk dat de moeder automatisch de juridisch ouder wordt van het kind en dan blijft er één persoon over die het kind -voor de geboorte- kan erkennen.

Start procedure prenatale erkenning kind

Zodra de procedure voor het draagmoederschap gestart is, is de tweede stap voor partner om het kind vóór de geboorte te erkennen. Op deze manier wijze wordt voorkomen dat de man van de draagmoeder -indien zij getrouwd is of een geregistreerd partnerschap heeft- de juridisch ouder van het kind wordt. Volgens de Nederlandse wet kunnen er niet meer dan twee ouders zijn, en aangezien uw draagmoeder de juridisch ouder wordt kan haar partner in dat geval niet meer de juridisch ouder worden als de wensouder en/of diens eventuele partner het kind voor de geboorte erkent. Deze erkenning kan geschieden bij het gemeentehuis. Als de draagmoeder niet meegaat dient zij toestemming voor de erkenning te geven.

Raad voor de kinderbescherming

De derde stap is om de Raad voor de Kinderbescherming in te lichten. Als het kind geboren is kijkt de Raad voor de kinderbescherming of het kind gelijk bij de wensouders en diens eventuele partner kan worden geplaatst. Gelijktijdig of kort daarna zal zij een verzoek indienen om de draagmoeder en/of haar partner uit het ouderlijk gezag te ontheffen.

Start adoptieprocedure na wettelijke verzorgingstermijn

Als de wensouder en diens eventuele partner een jaar voor het kind hebben gezorgd (minimaal één jaar) en drie jaar een relatie hebben gehad (beter: hebben samengewoond) kan het verzoek tot adoptie door de partner van de wensouder worden gestart. Mocht de wensouder om een of andere reden zelf nog niet de juridisch ouder over het kind zijn, zal het een reguliere adoptie door de wensouders en diens eventuele partner worden. In het andere geval zal de partner van de wensouder door stiefouderadoptie de juridisch ouder over het kind kunnen worden. Voor de adoptieprocedure zijn de reguliere bepalingen inzake adoptie, zoals bedoeld in art. 1:227 BW en art. 1:228 BW, van toepassing.

Advocaat bij een procedure draagmoederschap

In Nederland is een draagmoederschapstraject niet juridisch geformaliseerd. Het vereist daarom grondige kennis van het personen- en familierecht. Ook dienen partijen vooraf goede afspraken te maken; onder meer met het oog op de vergoeding van kosten, dekking van eventuele risico’s. Onze advocaat adoptierecht heeft kennis van zowel het algemeen personen- en familierecht als het adoptierecht, hetgeen noodzakelijk is om wensouders praktisch te kunnen bijstaan.