Tussen pleegouders en een pleegkind kan na verloop van tijd een hechte gezinsband ontstaan. In dat geval kan het voorkomend dat er bij de pleegouders en het pleegkind over en weer de behoefte bestaat om de familiebanden ook in juridisch opzicht te formaliseren. Dat kan voor middel van een adoptieprocedure. Hoe dit in zijn werk gaat, bespreekt onze advocaat personen- en familierecht aan de hand van een recente uitspraak. Daarbij wordt stilgestaan bij de juridische gevolgen van adoptie en welke voorwaarden van toepassing zijn.
Karakter van adoptie
Adoptie is in het Nederlands de enige mogelijkheid om juridisch ouder te worden van een niet-biologisch kind. Deze procedure wordt door pleegouders dan ook vaak in gang gezet om ook volgens de wet te worden aangemerkt als ouders en kind. Als het pleegkind minderjarig is, verkrijgen de pleegouders door de adoptie het gezamenlijk gezag . Daarnaast kan het pleegkind voortaan de achternaam van één van de pleegouders komen te dragen. Tot slot worden de pleegouders volgens de wet gelijkgesteld met ‘reguliere’ ouders. De familierechtelijke betrekking tussen het kind en de oorspronkelijke ouders worden verbroken en die tussen het pleegkind en de ouders komen tot stand.
Voorwaarden voor adoptie
Een adoptieprocedure is enkel mogelijk als voldaan is aan bepaalde voorwaarden. Een van die voorwaarden is dat de oorspronkelijke ouders het gezag niet hebben. Als één pleegouder het kind adopteert, moet de pleegouder ten minste een jaar voor het kind hebben gezorgd. Als twee pleegouders (gezamenlijk) het kind adopteren, dienen zij tenminste drie jaar te hebben samengewoond. Tot slot mogen de oorspronkelijke ouders het verzoek tot adoptie niet tegenspreken. Deze tegenspraak is echter niet absoluut: de rechtbank kan besluiten om een recht van tegenspraak te passeren als de oorspronkelijke ouders nauwelijks met het kind in gezinsverband heeft samengeleefd. Een andere grond is wanneer de ouder is veroordeeld wegens een ernstig misdrijf tegen het kind.
Voorbeelduitspraak
In een recente uitspraak, waarbij het verzoek inzake de adoptie van een pleegkind werd toegewezen, ging het om de volgende casus. De oorspronkelijke ouders en de pleegouders hadden elkaar in 1992 over en weer tot voogd benoemd over elkaars kinderen ingeval van overlijden. De oorspronkelijke ouders waren ten gevolge van een ernstig auto-ongeluk op een bepaald moment komen te overlijden. Sindsdien hebben de pleegouders -als voogd- de zorg en opvoeding over de kinderen gedragen conform het testament van de oorspronkelijke ouders. Gedurende de loop der jaren ontstond een hechte gezinsband en werden de pleegkinderen op alle aspecten gelijkgesteld met hun eigen kinderen, inclusief testamentaire regelingen.
Adoptie in beginsel enkel mogelijk bij minderjarigheid
Een aspect dat in beginsel aan toewijzing in de weg stond, was dat de pleegkinderen inmiddels meerderjarig geworden. Daardoor was een adoptieprocedure in beginsel niet meer mogelijk, omdat de Nederlandse wet als vereiste stelt dat het kind op de dag van indiening van het verzoek bij de rechtbank minderjarig moet zijn. Toewijzing kan in dat geval slechts als er sprake is van bijzondere omstandigheden. De rechtbank achtte daar in deze procedure sprake van, onder meer omdat het auto-ongeluk een enorme impact had gemaakt op zowel de pleegkinderen, als de pleegouders en er inmiddels sprake was van een (zeer) hechte gezinsband.
Pleeggezin: voorwaarde ‘family life’
De andere voorwaarde waaraan voldaan moet zijn bij de adoptie van een pleegkind, is dat er sprake is van ‘family life’ in de zin van art. 8 EVRM. Daarvoor is niet vereist dat er sprake is van bloedverwantschap. Dit heeft het Europees Hof voor de Rechten van de Mens al bepaald in een arrest uit 2007. Voor de vraag of er in een pleeggezin sprake is van ‘family life’ hangt onder meer af van de tijd die de betrokkenen bij elkaar hebben doorgebracht, de kwaliteit van de relaties en de rol van de pleegouder naar het kind toe.
Advocaat adoptierecht
Als u een vraag heeft inzake een adoptie, neemt u contact op met onze advocaat personen- en familierecht. Advocatenkantoor Appelman is een van de kleinere advocatenkantoren in Alkmaar. Een bewuste keuze, want zo bieden wij – naast de kwaliteit van een groot kantoor – ook de voordelen van een kleine organisatie. Wij kennen onze cliënten, zijn flexibel en kunnen de kosten laag houden. Doordat wij een klein team zijn, zijn de lijnen kort.
Waarom ons
