Per 1 januari 2023 vindt een belangrijke wetswijziging plaats: de Wet gezamenlijk gezag bij erkenning kind. Als een ouder vanaf deze datum een kind van de moeder erkent, dan krijgt deze ouder samen met de moeder het gezamenlijk gezag. Hiermee trekt de wet een gelijke lijn met het huwelijk en geregistreerd partnerschap, waarbij ouders ook automatisch het gezamenlijk gezag over hun kinderen uitoefenen. In deze blog wordt kort ingegaan op de belangrijkste gevolgen.
Reden wetswijziging
De reden voor de wetswijziging, aldus de Memorie van Toelichting, is dat Nederland op dit punt nog veel achterbleef bij andere landen en dat ons stelsel niet voldeed aan het VN-verdrag en kinderrechtenverdragen. Door deze wetswijziging wordt gepoogd beter tegemoet te komen aan de belangen van het kind. Het gezag houdt namelijk in (cit.):
“Het recht en de plicht om het kind te verzorgen en op te voeden (artikel 1:247 BW). Dit omvat de zorg voor het lichamelijk en geestelijk welzijn en de veiligheid van het kind en het bevorderen van de ontwikkeling van zijn persoonlijkheid.”
Onduidelijkheid over bestaan gezag
Het komt in de praktijk vaak voor dat ouders, bij het verbreken van de relatie, niet goed op de hoogte zijn van het bestaan van ouderlijk gezag. Als ze bijvoorbeeld zijn vergeten dat tijdens de relatie aan te vragen, dan komt het vaak voor dat de vader tot de conclusie komt dat hij geen directe zeggenschap heeft over het kind, bij gebrek aan ouderlijk gezag. Dan moet de vader alsnog toestemming vragen aan de moeder om het gezag te verkrijgen. Als de moeder het daar niet mee eens is – bijvoorbeeld vanwege de gespannen verhoudingen – dan moet de vader het gezag aanvragen via de rechtbank. Dat is door dit wetsvoorstel verleden tijd.
Gevolgen
Ik vraag mij wel af in hoeverre ouders zich met de nieuwe regeling ervan bewust zullen zijn dat bij een erkenning aldus gezamenlijk gezag is. De moeder kan op het instemmingsformulier voor de erkenning, samen met de vader, aangeven dat zij willen dat alleen de moeder het gezag draagt; dit is echter wel iets wat partijen samen moeten afspreken. Ook zal de moeder in principe het eenhoofdig gezag houden als de vader een verzoek heeft ingediend tot vervangende toestemming voor erkenning bij de rechtbank. Als de rechtbank die vervangende toestemming heeft verleend, kan de vader (gelijk) via de rechtbank gezamenlijk gezag aanvragen.
Regeling achternaam kind blijft gelijk
Verder blijft de regeling voor wat betreft de achternaam van het kind gelijk: hoofdregel luidt dat het kind de achternaam van de moeder draagt, tenzij partijen afspreken dat het ter gelegenheid van de erkenning de achternaam van de andere ouder krijgt. Tot slot: de wet heeft alleen betrekking op de erkenning van een kind ná 1 januari 2023 (ook bij ongeboren kinderen). Als een ouder het kind aldus erkend heeft vóór deze datum, dan krijgt de ouder door deze wet nog niet automatisch het gezamenlijk gezag.
Waarom ons
