(Conservatoir) beslag kan een ingrijpend middel zijn. Om die reden dient vaak terughoudend te worden omgegaan met de toepassing ervan. Blijkt het beslag onterecht, dan is de beslaglegger voor de schade aansprakelijk. Dit speelde ook in een recente procedure waarbij een schuldeiser conservatoir beslag had gelegd op een zestal nog niet geleverde appartementsrechten van zijn debiteur. Onze advocaat procesrecht bespreekt deze uitspraak en legt uit wat de voorwaarden zijn voor opheffing in kort geding.
Beslag op appartementsrechten
De feiten waren als volgt. De debiteur -Zwamborn B.V., een ontwikkelaar voor woningbouwprojecten- zou een aantal appartementsrechten leveren aan crediteur Beheer. Deze had zij allen, op zes na, aan Beheer geleverd. Een aantal van deze appartementsrechten waren al reeds verkocht aan de kopers, maar nog niet geleverd. Door het ontbreken van de wettelijk vereiste levering had er nog geen
overdracht van de
appartementsrechten plaatsgevonden.
Opheffing van gelegde beslagen
In de procedure vordert Zwamborn B.V. opheffing van het door Beheer gelegde conservatoir beslag. Zij vraagt de rechter de crediteur te veroordelen tot opheffing van het conservatoir beslag binnen 24 uur na dagtekening van het vonnis. Zou zij dit niet doen, dan zou zij voor elke dag dat zij hiermee in gebreke blijft, een
dwangsom verbeuren van €50.000.
Ondeugdelijkheid ingeroepen beslag
De rechtbank oordeelt dat een
beslag opgeheven dient te worden indien de beslaglegger het recht tot beslaglegging ondeugdelijk heeft ingeroepen. Degene die om opheffing van het beslag verzoekt, dient in dat geval aannemelijk te maken dat de door de beslaglegger gepretendeerde vordering en het ingeroepen beslag ondeugdelijk of onnodig is.
Beoordeling en afweging wederzijdse belangen
De Hoge Raad heeft al in 1996 geoordeeld dat de voornoemde beoordeling niet los kan geschieden van een wederzijdse belangenafweging. In dat geval dient beoordeeld te worden of het belang van de beslaglegger zwaarder weegt dan het belang van de beslagene tot opheffing van het beslag. De ratio achter het leggen van beslag is om ervoor te zorgen dat als de debiteur in een gerechtelijke
bodemprocedure wordt veroordeeld tot betaling van een vordering, de crediteur deze vordering daadwerkelijk kan verhalen. Conservatoir (hetgeen ‘behouden’ betekent) dient er in dat geval toe te verzekeren dat de aan de
schuldenaar toebehorende vermogensrechten voor verhaal vatbaar blijven.
Levering van de verkochte appartementsrechten
In de
kort gedingprocedure komt vast te staan dat debiteur Zwamborn B.V. vanwege het gelegde beslag niet in staat is om de appartementsrechten te leveren aan de kopers. De debiteur en alle overige betrokkenen hebben er daarom belang bij dat het beslag wordt opgeven. In dat geval kunnen de appartementsrechten worden geleverd en de koopprijs worden betaald.
Opheffing beslag en vervangend conservatoir beslag
De crediteur stelt voldoende belang te hebben bij het in stand laten van het conservatoir beslag. Debiteur Zwamborn B.V. stelt dat de crediteur deze zekerheid ook zou kunnen verkrijgen door het leggen van conservatoir beslag op de koopprijs, in plaats van de appartementsrechten. In dat geval zouden de appartementsrechten wel kunnen worden geleverd. De rechter kon zich hierin plaatsen en stelde de crediteur in de gelegenheid om een onherroepelijke opdracht tot levering van de appartementsrechten te dragen. Zou hij dat doen, dan diende de debiteur het conservatoir beslag op de appartementsrechten op te heffen.
Conservatoir beslag in de praktijk
Conservatoir beslag vormt bij uitstek een geschikt middel om zekerheid tot verhaal te krijgen voor lopende
vorderingen. Heeft u naar aanleiding van deze bijdrage een vraag, dan voorzien de specialisten van Advocatenkantoor Appelman u graag van nader advies.
