Door Edward Appelman op 24 februari 2020 Leestijd: 3 minutes
Algemene voorwaarden: vrijwel elke onderneming gebruikt het. Daarbij verschilt wel vaak het tijdstip waarop de onderneming in kwestie de algemene voorwaarden op de contractuele relatie van toepassing verklaart. Soms gebeurt dit bij de bestelling zelf (vooral bij online aankopen), of bij de orderbevestiging. In deze gevallen geldt: de wederpartij moet in elk geval een redelijke mogelijkheid hebben gekregen om van de algemene voorwaarden kennis te nemen, anders kan deze partij onder voorwaarden de algemene voorwaarden vernietigen. Dit laatste deed zich voor in een procedure bij de rechtbank Oost-Brabant, waarvan onze advocaat verbintenissenrecht de feiten bespreekt.
Juridische procedure
Het ging in de procedure om twee ondernemingen. De
gedaagde partij had een bestelling geplaatst bij
eiser voor de aankoop van triacetine, maar gedaagde had de factuur onbetaald gelaten. Daarop startte eiser een procedure bij de rechtbank Oost-Brabant.
Gedaagde: onduidelijk welke voorwaarden van toepassing waren
Onderdeel van de algemene voorwaarden was dat de rechtbank Oost-Brabant bij een geschil
exclusief bevoegd zou zijn om van een geschil kennis te nemen. Gedaagde deed in dit geval een beroep op vernietigbaarheid van de algemene voorwaarden, zodat de rechtbank Oost-Brabant de zaak zou dienen door te verwijzen. Gedaagde gaf daartoe aan dat volstrekt niet duidelijk was welke voorwaarden op de contractuele relatie tussen van toepassing waren. Zo verwees eiser in haar orderbevestiging naar ‘onze in- en verkoopvoorwaarden’, verwees zij op de factuur aan gedaagde naar ‘onze leveringsvoorwaarden’ en in de door eiser uitgebrachte
dagvaarding verwees zij naar ‘Algemene verkoop- en betalingsvoorwaarden’.
Bestendige handelsrelatie?
Eiser voerde hiertegen als verweer dat tussen partijen sprake was van een bestendige handelsrelatie. Dat kan in zijn algemeenheid een rol spelen bij beantwoording van de vraag of partijen geacht worden (elkaars) algemene voorwaarden te kennen. In dit geval meende eiser dat gedaagde, gelet op de bestendige handelsrelatie, een redelijke mogelijkheid heeft gehad om van de door gedaagde genoemde voorwaarden kennis te nemen.
Redelijke mogelijkheid tot kennisneming algemene voorwaarden
De rechter ging hier echter niet in mee: de wet bepaalt namelijk expliciet onder welke voorwaarden een partij een bepaling uit de algemene voorwaarden kan
vernietigen. Dat kan onder meer als:
De gebruiker (degene die de algemene voorwaarden toepast) de wederpartij geen redelijke mogelijkheid heeft geboden om van de algemene voorwaarden kennis te nemen.
Artikel 6:234 BW bepaalt –kort gezegd- dat de gebruiker aan de wederpartij de in artikel 6:233 BW onder b bedoelde mogelijkheid heeft geboden indien:
- de algemene voorwaarden voor of bij het sluiten van de overeenkomst ter hand zijn gesteld,
- de algemene voorwaarden op de in artikel 6:230c BW voorziene wijze zijn verstrekt,
- of, indien dit redelijkerwijs niet mogelijk is, aan de wederpartij bekend heeft gemaakt dat de voorwaarden ter inzage liggen, en deze op verzoek zullen worden toegezonden,
Daarnaast zijn er nog twee alternatieven, namelijk: 1) als de partij de algemene voorwaarden digitaal beschikbaar heeft gesteld, op zodanige wijze dat de andere partij deze kan opslaan voor latere kennisneming en 2) als aan de wederpartij bekend is gemaakt waar de algemene voorwaarden digitaal kunnen worden geraadpleegd en dat de algemene voorwaarden op verzoek digitaal of fysiek zullen worden toegezonden.
Rechter: beroep op vernietiging algemene voorwaarden gehonoreerd
De rechter kwam tot het
oordeel dat eiser op geen van de hiervoor genoemde wijzen gedaagde een redelijke mogelijkheid had geboden om kennis te nemen van de algemene voorwaarden. Dat betekende dat gedaagde met succes een beroep kon doen op vernietigbaarheid van de bepaling: dat de rechtbank Oost-Brabant exclusief bevoegd was om van het geschil kennis te nemen. Volgens de rechter had eiser bovendien onvoldoende onderbouwd dat er sprake zou zijn van een bestendige relatie. Bovendien: ook als dat het geval zou zijn, geldt voornoemde redelijke mogelijkheid tot kennisneming onverkort. Dus het enkele bestaan van een bestendige handelsrelatie doet daar niet aan af. De rechtbank Oost-Brabant verwees de zaak door naar de rechtbank Midden-Nederland voor verdere beoordeling. De
proceskosten kwamen voor rekening van eisende partij.
