Het beginsel van contractsvrijheid is houdt in dat een ieder vrij is om te bepalen met wie hij een contract afsluit en de inhoud van het contract vorm te geven. De enige uitzonderingen hierop is wanneer een persoon handelingsonbekwaam is (bijvoorbeeld een minderjarige ten aanzien van bepaalde rechtshandelingen) en indien de rechtshandeling niet in strijd is met de wet, de openbare orde of de goede zeden.
In een aantal situaties wordt een partij beperkt in het beginsel van contractsvrijheid. Zo kan een partij een beding in de algemene voorwaarden bijvoorbeeld vernietigen, als blijkt dat deze voorkomt op de zwarte lijst (het gaat in dat geval om een wettelijke beperking). Ook indien er sprake is van een bijzondere overeenkomst (zoals arbeids- huur en consumentenovereenkomsten) kan de professionele partij geen afspraken opnemen die in het nadeel zijn van de zwakkere partij dan de wet hem aan rechten voorschrijft.
Ook bestuursorganen kunnen overeenkomsten sluiten. Voor hen wordt het beginsel van contractsvrijheid beperkt door het algemeen beginsel van behoorlijk bestuur.