De situatie waarin een gedaagde partij zich beroept op onbevoegdheid van de rechter om van het geschil kennis te nemen. De gedaagde partij kan zulks aan de orde stellen door middel van een bevoegdheidsincident en wordt ingesteld voor of tijdens de procedure.
Een rechter kan om meerdere redenen onbevoegd zijn om van een geschil kennis te nemen. Bijvoorbeeld omdat de rechter niet relatief bevoegd is, of omdat partijen zijn overeengekomen dat een bepaalde rechter of rechtsprekende instantie exclusief bevoegd is om van een geschil kennis te nemen. Zijn partijen bijvoorbeeld arbitrage overeengekomen, dan zal de gedaagde partij zich erop kunnen beroepen dat de gang naar de gewone rechter is uitgesloten.
Door middel van een (tussen)vonnis laat de rechter zich uit over de vraag of hij al dan niet bevoegd is om van het geschil kennis te nemen. Is de rechter van oordeel dat hij bevoegd is, dan wordt de procedure terugverwezen ter verdere behandeling. Wordt geoordeeld dat de rechter niet bevoegd is, dan eindigt de procedure.
Meestal bevatten de algemene voorwaarden in een overeenkomst een bepaling dat regelt welke instantie bevoegd is om van een eventueel geschil kennis te nemen.