Door Edward Appelman op 14 september 2018 Leestijd: 3 minutes
Onpartijdigheid van de rechter is een van de belangrijkste grondbeginselen in de rechtspraak. Meestal gaat dat ook goed, maar in een enkel geval komt het voor dat een procespartij van mening is dat de rechter niet onobjectief is. In dat geval kan die partij een
wrakingsverzoek indienen. Als de rechter zich niet kan vinden in dit verzoek, wordt dit ter beoordeling voorgelegd aan de wrakingskamer. In een recente procedure bij de rechtbank Gelderland doet een partij er nog een stap bovenop en dient ook een verzoek tot wraking van de wrakingskamer in. Onze
advocaat procesrecht bespreekt deze
zaak.
Belemmering van voortgang?
De achterliggende feiten en omstandigheden zijn als volgt. Eiser wil de wrakingskamer wraken omdat er volgens hem sprake zou zijn van het keuren van eigen vlees, omdat de wrakingskamer bestaat uit rechters van hetzelfde gerecht. De rechter denkt daar anders over en vermoedt dat indiener de voortgang van de rechtszaak wil frustreren en dat hij derhalve misbruik maakt van het wrakingsinstrument. Voor de goede orde wordt vermeld dat de indiener zich bij het wrakingsverzoek niet lijkt te hebben laten bijstaan door een
advocaat. De rechter komt tot een nadere afweging.
Vooringenomen
Een verzoek tot wraking kan worden ingediend als er omstandigheden zijn waardoor de rechterlijke onpartijdigheid schade zou kunnen lijden, met andere woorden 'als de rechter vooringenomen is - of er de schijn van vooringenomenheid is- tegen een procesdeelnemer'. Uitgangspunt is dat het wrakingsverzoek vervolgens wordt behandeld door rechters van hetzelfde gerecht. In dat opzicht snijdt de stelling van eiser weliswaar hout, maar heeft dat tot gevolg dat de wrakingskamer eveneens vooringenomen is? Dat lijkt niet het geval te zijn.
Wrakingsverzoek
Allereerst wordt overwogen dat indiener geen nadere toelichting op het verzoek geeft, behalve dan het verhaal over slagers die het eigen vlees zouden keuren. Daarmee doelt indiener met name het feit dat de wrakingskamer bestaat uit rechters van hetzelfde gerecht. Dit is echter altijd het uitgangspunt: dit is ook opgenomen in het wrakingsprotocol. Slechts in bijzondere gevallen kan een wrakingskamer van een ander gerecht ingeschakeld worden. Van een bijzonder geval is volgens de rechter hier echter geen sprake. Het verzoek tot wraking werd dan zonder verdere behandeling ter zitting door de rechter afgewezen.
Tijdstip van wrakingsverzoek
Als reden van de afwijzing van het hier ingediende wrakingsverzoek noemt de rechter een aantal redenen. Ten eerste was dat het tijdstip waarop het verzoek van indiener tot wraking ingediend werd. Dit gebeurde een kleine maand nadat hij bekend raakte met de samenstelling van de wrakingskamer, heel kort voor de behandeling. Indiener had volgens de rechter meteen een wrakingsverzoek kunnen indienen, zeker ook omdat er in de tussenliggende periode niets aan de samenstelling en omstandigheden van de wrakingskamer veranderde. Feitelijk was indiener verplicht direct een wrakingsverzoek in te dienen.
Frustratie van procesgang
Op basis van deze omstandigheden kan de rechter niet anders dan veronderstellen dat het wrakingsverzoek vooral gebruikt wordt om de voortgang van het daadwerkelijke proces te frustreren en kan dus aangenomen worden dat er sprake is van
misbruik van het wrakingsinstrument. Alleen het feit dat de rechters afkomstig zijn van hetzelfde gerecht is onvoldoende om het verzoek te wettigen, terwijl indiener ook pas op het laatste moment het wrakingsverzoek indiende en niet verder kwam dan de argumentatie dat de rechters van rechtbank Gelderland de eigen rechters moesten 'keuren'.
