Sinds 1 januari 2004 heeft de Nederlandse wetgever het mogelijk gemaakt om een in het buitenland uitgesproken adoptie in Nederland te erkennen. Daardoor hoeven de adoptiefouders in Nederland niet opnieuw een aparte procedure te starten. Het is echter niet zaligmakend omdat een jaar geleden is gebleken dat er in het verleden vaak sprake was van zogenoemde illegale adopties. De Nederlandse wet verbiedt dan om een dergelijke adoptie-uitspraak te erkennen. Het alternatief is dan een adoptie naar Nederlands recht. Recent wees de rechtbank een door ons kantoor behandeld verzoek tot volwassenenadoptie naar Nederlands recht toe, omdat de oorspronkelijke adoptie niet in Nederland kon worden erkend. Advocaat personen- en familierecht Edward Appelman bespreekt de casus.
Motieven voor volwassenenadoptie
In Nederland zijn talloze gezinnen waarbij een van de ouders een nieuwe partner krijgt. Als deze ouder sinds jaar en dag de voornaamste rol in de zorg en opvoeding draagt, kan de wens ontstaan om de emotionele band te bevestigen door adoptie. De Nederlandse wet zegt de
adoptie van een volwassene alleen mogelijk is als er sprake is van bijzondere omstandigheden: dat komt omdat een vereiste is dat het verzoek tot adoptie wordt ingediend als het kind (nog) minderjarig is.
Adoptie naar Nederlands recht definitief
In het verzoek tot adoptie dat door ons kantoor werd behandeld was het adoptiefkind reeds in het verleden geadopteerd in het buitenland. De beide adoptiefouders gingen kort daarna uit elkaar. Een van de ouders startte – toen het kind nog minderjarig was – een apart verzoek tot adoptie bij de rechtbank. Omdat de andere ouder pas na afronding van de
hoger beroepstermijn erachter kwam dat de adoptie was uitgesproken, dacht deze ouder dat daarmee een (nieuw) adoptie in Nederland uitgesloten was. Dat leidde tot de (zeer) schrijnende situatie dat het adoptiefkind naar het recht van Nederland slechts één juridische ouder had.
Wettelijke regeling inzake erkenning adoptie
Gedurende de meerderjarige leeftijd wendde het adoptiefkind zich tot ons kantoor met het verzoek om de mogelijkheden in kaart te brengen om dit alsnog recht te zetten. Omdat de wetgever het inmiddels mogelijk had gemaakt dat de buitenlandse adoptiebeslissing in Nederland kon worden erkend, werd het verzoek ingediend om de in het buitenland tot stand gekomen adoptie te erkennen. Daardoor zou de andere ouder (alsnog) naar Nederlands recht de juridisch ouder van het meerderjarige adoptiefkind worden.
Verzoek tot adoptie naar Nederlands recht
Mede gelet echter op de vermeende misstanden die de media het afgelopen jaar aan de kaak stelde, lag het op voorhand in de rede dat een erkenning van de adoptiebeslissing niet zonder meer mogelijk was. Er viel tegelijkertijd veel te zeggen om in deze procedure (alsnog) de adoptie door de andere ouder uit te spreken, omdat er sprake was van (zeer) bijzondere omstandigheden. De ouder had immers al vanaf de primaire adoptie-uitspraak de zorg en opvoeding over het adoptiefkind gedragen. Sinds jaar en dag was er sprake van een hechte emotionele band. Om die reden werd (aanvullend) verzocht om de adoptie uit te spreken naar Nederlands recht.
Onzekerheid omtrent mogelijkheden erkenning
Uiteindelijk kwam de rechtbank tot de
slotsom dat een erkenning van de buitenlandse adoptie-uitspraak in dit geval niet mogelijk was. De voornaamste reden daarvoor was – zoals werd verwacht – dat de door de media naar voren gebrachte misstanden ertoe leiden dat niet met zekerheid te zeggen viel of de adoptie was gegaan conform de toen geldende eisen. Om die reden kon de rechtbank de adoptie-uitspraak niet erkennen, ondanks dat alle processtukken geen aanleiding gaven om te vermoeden dat er destijds fouten waren gemaakt.
Verzoek tot adoptie toegewezen
Gelet op de (zeer) bijzondere omstandigheden in deze procedure wees de rechtbank het aanvullende verzoek tot adoptie naar Nederlands recht wel toe. Een factor die in positieve zin een rol speelde was dat de andere ouder met het verzoek instemde en dat alle partijen zodoende het verzoek ondersteunden. Dat het adoptiefkind inmiddels meerderjarig was, mocht zodoende in deze procedure geen belemmerende factor opleveren om het verzoek toe te wijzen.
