Het komt met enige regelmaat voor: bij de geboorte van het kind wenst de moeder geen toestemming aan de vader te geven voor erkenning. De vader kan dan een verzoek indienen tot vervangende toestemming bij de rechtbank. Maar wat gebeurt er als de moeder een nieuwe partner krijgt en zij hem ná indiening van dat verzoek toestemming voor de erkenning geeft? Daarover ging een recente procedure bij het hof Arnhem-Leeuwarden, waarbij de vader na de uitspraak van de rechtbank zich met die situatie geconfronteerd zag. Wat een vader kan ondernemen in een dergelijke situatie, bespreekt onze advocaat personen- en familierecht.
Feiten en procesverloop
In de procedure hadden de vader en de moeder (hierna respectievelijk:
de man en
de vrouw) een affectieve relatie gehad. In 2014 kregen zij gezamenlijk een kind. De vrouw had van rechtswege het eenhoofdig gezag. Na het verbreken van de relatie kreeg de vrouw een nieuwe partner en woonden zij met het kind samen. Omdat de vader geen toestemming voor erkenning werd verleend, diende hij via een advocaat een verzoek tot vervangende toestemming in bij de rechtbank.
Onduidelijkheid omtrent erkenning door partner
Gedurende de rechtbankprocedure was onduidelijk of de partner inmiddels het kind erkend had; een dergelijke situatie heet ook wel
erkenning van een stiefkind. Evenwel wees de rechtbank het verzoek van de man toe en stond hem aldus niets in de weg om het kind te doen erkennen. De advocaat had ook verzocht om de erkenning door de partner van de moeder te vernietigen, voor zover dat plaats had gevonden. Hierover werd in de uitspraak echter niets vermeld.
Verzoek tot vervangende toestemming
De man ging tegen dat onderdeel in hoger beroep en verzocht alsnog dat een uitspraak zou worden gedaan omtrent de vernietiging van de erkenning. Inmiddels was de man duidelijk geworden dat de partner van de vrouw had kind ná indiening van het verzoekschrift tot het verlenen van vervangende toestemming, aan haar partner toestemming had verleend om het kind te mogen erkennen. De ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente maakt dan een
akte van erkenning op. Omdat een kind niet meer dan twee juridische ouders kan hebben, was die vervangende toestemming aldus ‘waardeloos’ omdat de vrouw op die wijze de erkenningsmogelijkheid feitelijk had geblokkeerd.
Toestemming moeder ná verzoek tot vervangende toestemming is voorwaardelijk
In een dergelijke situatie – als de vrouw haar partner toestemming verleend om het kind te erkennen ná indiening van een verzoek door de man – spreekt men op grond van vaste jurisprudentie van een voorwaardelijke toestemming. Dat betekent dat de gevolgen van die erkenning niet intreden als de rechtbank de man vervangende toestemming tot erkenning verleent. Het hof overwoog in hoger beroep dan ook dat in dit geval de gegeven toestemming door de vrouw nietig was en gaf daarvoor conform verzoek een verklaring voor recht af. Op die manier kon dus alsnog de weg vrij worden gemaakt voor de man om het kind bij de gemeente te doen erkennen.
Overige mogelijkheden tot vernietiging erkenning
Wat nu als een partner (niet zijnde de vader) door de moeder toestemming is verleend om het kind te erkennen vóór een verzoek tot vervangende toestemming? In welke overige gevallen een vernietiging van de erkenning mogelijk is, leest u onder meer in onze blog over
bedrog bij een gerechtelijke vaststelling van het vaderschap.
