Door Edward Appelman op 29 oktober 2018 Leestijd: 3 minutes
De werkgever heeft een zorgplicht jegens zijn werknemers. In de wet en rechtspraak is exact geconcretiseerd hoe ver deze zorgplicht reikt en wanneer een werkgever aansprakelijk is wanneer een werknemer op de werkvloer schade lijdt. Onlangs heeft de kantonrechter beslist dat de werkgever ook aansprakelijk kan zijn als hij weliswaar aantoont geen invloed op het ontstaan van de schade te hebben gehad, maar aansprakelijkheid toch voor zijn risico behoort te komen. Onze advocaat arbeidsrecht legt uit hoe dit zit.
Werknemer onwel
De feiten: de werknemer, A, was vanaf 14 juni 2015 tot 13 februari 2016 in dienst bij zijn voormalig werkgever als vrachtwagenchauffeur. Na afloop van een bepaalde werkdag besluit hij de vrachtwagen te parkeren bij een trucker café en in de vrachtwagen te slapen. De volgende ochtend wordt hij onwel en wordt hij na een 112-melding overgebracht naar het ziekenhuis. Daar wordt vastgesteld dat hij een koolmonoxidevergiftiging heeft opgelopen.
Werkgever aansprakelijk?
In de procedure bij de kantonrechter stelt A zijn werkgever hiervoor
aansprakelijk. Hieraan legt hij ten grondslag dat naar achteraf is gebleken de koolstofmonoxidevergiftiging het gevolg is van een defecte standkachel in de vrachtwagen. Ter onderbouwing legt hij bovendien een rapport over van de brandweer, waarin het volgende wordt bevestigd:
“We hebben in en rond de vrachtwagen gemeten zonder draaiende motor en later met draaiende motor. Tijdens het draaien van de motor ging onze CO-meter gelijk in alarm. Dit geeft aan dat er een hoge (gevaarlijke) concentratie CO gemeten werd”
en
“Bij een draaiende motor hebben we een ongebruikelijke lekkage van het spruitstuk van de uitlaat ontdekt onder de cabine”.
Causaal verband aansprakelijkheid?
De werkgever betwist uitvoerig dat er sprake is van een arbeidsongeval waarvoor zij aansprakelijk is. Hiertoe voert zij onder meer aan dat de koolmonoxide die door de verbrandingsmotor wordt geproduceerd onmiddellijk wordt afgevoerd naar de buitenlucht. Daarnaast voert zij een negental verweren aan die volgens haar ertoe leiden dat zij niet aansprakelijk is, waaronder dat ten tijde van het ongeval geen standkachel in de vrachtwagen aanwezig was. De koolmonoxidevergiftiging kon zodoende onmogelijk hiervan het gevolg zijn.
Schending zorgplicht of risico-aansprakelijkheid?
Voor de vraag de werkgever zijn
zorgplicht heeft geschonden neemt de rechter allereerst de in de wet neergelegde grondslag tot uitgangspunt (art. 7:658 lid 1 BW):
“De werkgever is verplicht de lokalen, werktuigen en gereedschappen waarin of waarmee hij de arbeid doet verrichten, op zodanige wijze in te richten en te onderhouden alsmede voor het verrichten van de arbeid zodanige maatregelen te treffen en aanwijzingen te verstrekken als redelijkerwijs nodig is om te voorkomen dat de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden schade lijdt.”
Bewijslast: werknemer of werkgever?
Wie moet wat bewijzen? Uitgangspunt is dat de werknemer die de werkgever aanspreekt, moet stellen (en bij gemotiveerde betwisting door de werkgever bewijzen) dat hij schade heeft geleden in de uitoefening van zijn werkzaamheden. Volgens vaste jurisprudentie van de Hoge Raad mag echter van de werknemer niet worden verlangd dat hij aantoont wat precies de toedracht van het ongeval is geweest. De werknemer hoeft, aldus de kantonrechter, niet uitvoerig te bewijzen wat de exacte toedracht van de koolmonoxidevergiftiging is geweest. Het enkele gegeven dat de werknemer heeft geslapen in de cabine, hij de volgende ochtend onwel is geworden en in zijn bloed een verhoogde concentratie koolmonoxide in zijn bloed is aangetroffen, acht de rechter voldoende om te concluderen dat de werknemer bij de uitoefening van zijn werkzaamheden schade heeft geleden. Daarnaast is immers van belang dat de brandweer in en buiten de vrachtwagen een verhoogde concentratie koolmonoxide heeft gemeten.
Andere oorzaken mogelijk redengevend?
De weerlegging hiervan door de werkgever, namelijk dat de werknemer ook ‘gewoon ziek’ zou kunnen zijn geworden of dat het onwel worden het gevolg is geweest van een eerdere kaakbehandeling is volgens de rechter onvoldoende concreet. Het betoog van de werkgever, dat de standkachel is verwijderd, slaagt evenmin. De reden daarvoor is dat de werknemer vooralsnog had geprobeerd de kachel aan te zetten maar er niet van op de hoogte was dat de standkachel was verwijderd. De werknemer zocht daarom in verband met de verhoogde koolmonoxide een verklaring in de problemen met de standkachel. De rechter oordeelt dat het van de werknemer niet kan worden verlangd dat hij exact aantoont wat de oorzaak van het ongeval is geweest. In de gegeven omstandigheden komt de schade van de werknemer aldus volgens de rechter voor risico van de werkgever.
