Door Edward Appelman op 19 februari 2019 Leestijd: 3 minutes
Enkele jaren geleden was er enige ophef ontstaan nadat een deelnemer aan de Postcode Loterij Miljoenenjacht had deelgenomen. Per abuis had hij op de rode gedrukt om te stoppen: daarna bleek dat, als hij was doorgegaan, hij €5.000.000,- zou hebben gewonnen. Ondanks dat de deelnemer een riant bedrag uitgekeerd kreeg voor zijn deelname tot aan dat moment, liet hij het er niet bij zitten en stelde de producent van het programma aansprakelijk voor het misgelopen bedrag. Het hof Amsterdam heeft zich onlangs in hoger beroep over de zaak gebogen en arrest gewezen. Onze advocaat verbintenissenrecht bespreekt de uitkomst.
Spelregels
De feiten: op 16 oktober 2013 nam de deelnemer, A, deel aan de Postcode Loterij Miljoenenjacht. In de spelregels, die A vóór aanvang van zijn deelname ontving, was het volgende bepaald:
“FINALERONDE ( Deal of Geen Deal – ‘Het spel met de koffers’)
(…) De finalist mag uit 26 koffers één koffer uitzoeken. In de 26 koffers zitten bedragen oplopend van € 0,01 tot € 5.000.000,-.
De door de finalist uitgezochte koffer blijft dicht.
(…)
Het bedrag dat de finalist in zijn koffer heeft zitten, is het bedrag dat hij kan winnen, tenzij hij in de loop van het spel op een bod van de bank ingaat. In dat geval winst hij het bedrag dat de bank heeft aangeboden. De finalist kan dan geen aanspraak meer maken op het bedrag dat uiteindelijk in zijn koffer blijkt te zitten. De finalist krijgt, nadat er koffers zijn geopend, een bod van de bank om zijn koffer af te staan voor een noemenswaardig bedrag. De finalist zal dus moeten afwegen. Maakt hij een DEAL met de bank en verkoopt hij zijn koffer? Of wacht hij nog even tot er meer koffers opengaan en er meer duidelijkheid is welk bedrag er in zijn koffer kan zitten.”
Besluit tot stoppen
Uiteindelijk bereikte A de finale. Op een bepaald moment bracht de bank een bod uit van €125.000,-, waarna A besloot om de rode knop in te drukken. Naar eigen zeggen deed hij dit onder grote druk, want direct daarna gaf A aan spijt te hebben van de druk. Daarop antwoordde de spelleider:
“Nou, dan doen we toch net of je het niet gedaan hebt?”
A : “Kan dat?”
Spelleider: : “Dat weet ik niet, dat ga ik even vragen.”
Spelregels bindend?
De notaris van het spel gaf echter onverkort aan dat het spel tot een einde was gekomen doordat de rode knop was ingedrukt. Daarop bleek dat als A had doorgespeeld, hij een bedrag van €5.000.000,- zou hebben gewonnen. De spelregels daaromtrent waren echter niet onverkort duidelijk. De dag na het incident publiceerde de producent van PLM namelijk een aanvulling op de eerder aan A toegestuurde spelregels. Daarin vermeldde de spelregels: “indien de finalist het bod wil aanvaarden dient hij op de ‘rode knop’ te drukken en daarmee stopt het spel.”
Wanprestatie?
A is het niet eens met de beslissing van de spelleiding en start een gerechtelijke procedure. Volgens hem is er nadien een grotere betekenis gelegd op het drukken op de rode knop dan voorheen aangegeven. Daarom zou volgens A de producent de bestaande
overeenkomst tussen partijen niet zijn nagekomen. Ook gaf hij duidelijk aan niet te willen stoppen: zowel vóór als na het drukken op de rode knop gaf A aan dat dit voor de producent kenbaar was. Tot slot heeft A aangegeven door te willen spelen, wat vervolgens door de spelleiding werd geaccepteerd.
Overeenstemming wilsverklaring?
In het algemeen
verbintenissenrecht geldt het uitgangspunt dat handeling en wil overeen moeten stemmen om een
rechtshandeling tot stand te brengen. Onder omstandigheden kan een afwijkende wilsverklaring t.o.v. de achterliggende intentie de persoon toch binden. Daarvan is onder meer sprake als de wederpartij erop mocht vertrouwen dat de persoon de rechtshandeling ook daadwerkelijk wilde. In de procedure bij het hof wordt A opnieuw in het ongelijk gesteld, mede omdat de spelregels op dit punt voor hem kenbaar waren.
Sport en spelsituatie: andere regels?
Ook werd van belang geacht dat het ging om een sport- en spelsituatie. Het uitgangspunt is dat het drukken op de knop de uitdrukking is van de wil van de kandidaat. Een uitzondering daarop kan, gelet op de omstandigheden, niet licht worden aanvaard. Ook werd van belang geacht dat er maar beperkt plaats is om na te gaan of de deelnemer al dan niet wilde doorgaan.
