Door Edward Appelman op 1 oktober 2019 Leestijd: 3 minutes
Arbitrage is een vorm van alternatieve geschillenbeslechting. Het heeft een aantal voor- en nadelen en valt in zeker opzicht gelijk te stellen met een reguliere rechtbankprocedure. Spreken partijen af dat zij een (juridisch) conflict onderwerpen aan arbitrage? Dan is de weg naar de reguliere rechter uitgesloten. Wel kan de rechtbank een arbitraal vonnis vernietigen. Welke voorwaarden daarvoor gelden, bespreekt onze advocaat procesrecht aan de hand van een recent arrest.
Wanneer arbitrage?
Arbitrage is alleen mogelijk is als partijen voldoen aan de wettelijke voorwaarden. Een daarvan is dat zij arbitrage moeten overeenkomen. Dit is bepaald in boek 4 van Burgerlijke Rechtsvordering. Verder stelt de wet onder meer voorwaarden aan het het tot stand komen van een arbitrageraad.
Feiten en procesverloop
In het geschil waar het hier om draaide ging het om een ontbonden maatschap. Dit is een onderneming waarbij – kort samengevat – alle aangesloten personen afspreken de winst en kosten samen te delen. De maatschap was een overeenkomst tussen ouders en hun zoon enerzijds (partij A) en een particulier (partij B) anderzijds . Met de maatschap richtten zij zich op het exploiteren van een melkveebedrijf.
Maatschapsovereenkomst
Nadien ontstond er een geschil tussen A en B. In de maatschapsovereenkomst hadden zij een bepaling opgenomen over wie de onderneming zou mogen voortzetten als de maatschap zou worden ontbonden. Op grond van art. 10 had B in dat geval het recht om de maatschap alleen voort te zetten.
Ontbinding maatschap?
Daar draaide in de procedure het geschil om: A was namelijk van oordeel dat B een aantal verplichtingen uit de maatschapsovereenkomst niet was nagekomen. Als één partij zijn verplichtingen niet zou nakomen, zou dat een grond opleveren voor ontbinding van de maatschapsovereenkomst en zou de andere partij de onderneming mogen voortzetten.
Arbitrageprocedure
Omdat partijen er echter niet uitkwamen óf er een grond voor ontbinding was en zo ja, wie de onderneming mocht voortzetten, legden partijen hun geschil voor aan de
arbitrageraad. Die stelde – kort samengevat – B in het gelijk. Aldus werd de maatschapsovereenkomst ontbonden en mocht B voortaan de onderneming zelfstandig verder voortzetten.
Arbitraal vonnis
A was het met het
arbitraal vonnis echter niet eens en wenste dit aan te vechten. Dat was echter niet mogelijk: als partijen hebben afgesproken hun geschil te onderwerpen aan arbitrage, dan is de gewone rechter niet bevoegd. Wel kan die partij zich tot de rechter wenden met het verzoek om het arbitraal vonnis te vernietigen. Dat deed A dan ook: zij beriep zich erop dat de arbitrageraad ten eerste iets anders had toegewezen dan partij B had gevorderd en ten tweede dat de arbitrageraad haar vonnis gebrekkig had gemotiveerd. Dit was in strijd met de wettelijke bepalingen.
Motiveringsgebrek?
Ten aanzien van de motivering overwoog het hof als volgt. Het hof oordeelde dat de arbitrageraad ten eerste de vraag behandelde wie de ‘meest gerede’ partij was om de onderneming voort te zetten. Daarna had de arbitrageraad de stellingen en verweren behandeld die nodig waren voor de beantwoording van deze vraag. Dat luidde tot de conclusie dat de vorderingen van A diende te worden afgewezen en dat – volgens het oordeel van het hof – de arbitrage gemotiveerd had aangeven waar dit oordeel op berustte.
Vorderingen
Ten aanzien van de vraag: of de arbitrageraad iets anders had toegewezen dan door B was gevorderd, was het hof van oordeel dat hiervoor geen onderbouwing was gegeven. A en B waren het enkel oneens over de vraag wie van hen gerechtigd was om de onderneming voort te zetten en de arbitrageraad had daarover een beslissing gegeven, aldus het hof.
Inhoudelijke bezwaren
Tot slot voerde A nog enkele inhoudelijke bezwaren aan. Ten aanzien hiervan overwoog het hof dat de beroepsprocedure hier niet voor bedoeld is: inhoudelijke gronden kunnen enkel worden voorgelegd aan de arbitrageraad zelf.
Advocaat arbitrage
Over het algemeen genomen is de gewone rechter terughoudend bij het vernietigen van uitspraken van de arbitrageraad. Het is echter wel mogelijk. Bij (ingrijpende) procedurele fouten kan een arbitrageraad bovendien persoonlijk
aansprakelijk zijn. Indien u advies wenst in het kader van een arbitrageprocedure of de mogelijkheden om een arbitraal vonnis aan te vechten, neemt u contact op met onze advocaat procesrecht.
