Door Edward Appelman op 9 mei 2019 Leestijd: 4 minutes
Vaak komt de vraag terug, of het mogelijk is om een meerderjarige te adopteren. Het antwoord luidt: ja, dat kan. De Nederlandse wet zegt dat het adoptiefkind in principe minderjarig moet zijn, maar ook een volwassene kan in bijzondere gevallen worden geadopteerd. Vaak is er dan sprake van een hechte, emotionele band tussen het volwassen adoptiefkind en de ouder(s). De wet staat in principe enkel adopties van minderjarigen toe, maar onder omstandigheden kan ook een volwassene een adoptie aanvragen. Wanneer dit kan, legt onze advocaat adoptierecht toe aan de hand van een recente uitspraak die door ons kantoor werd behandeld en waarin de rechtbank het verzoek toewees.
Voorwaarden voor reguliere adoptie en volwassenenadoptie
Bij een 'gewone' adoptie stelt de Nederlandse wet een aantal voorwaarden. Bijvoorbeeld: dat de (adoptief)ouders drie jaar hebben samengewoond en dat de adoptie in het belang van het kind is. Bij de adoptie van een volwassene voldoet het gezin vrijwel altijd aan alle wettelijke voorwaarden, behalve de maximumleeftijd van 18 jaar.
Bijzondere omstandigheden bij meerderjarigenadoptie
Bij een verzoek tot adoptie van een volwassene hanteert de rechtspraak als uitgangspunt dat er sprake moet zijn van bijzondere omstandigheden. Wanneer hiervan sprake is, hangt van alle omstandigheden van het geval af. Over het algemeen levert een langdurige vorm van family life tussen het adoptiefkind en de adoptiefouders in elk geval een bijzondere omstandigheid op. Ook de vraag of een adoptie eerder niet mogelijk was (of niet in de rede lag), kan een rol spelen. Bijvoorbeeld omdat de biologische vader, bij een verzoek tot stiefouderadoptie, het verzoek zou tegenspreken.
Zie ook: adoptie van een
volwassen pleegkind
Feiten en procedureverloop
In de hier te bespreken procedure waarin de rechtbank het verzoek toewees, ging het om een volwassen adoptiefdochter die inmiddels de leeftijd van 42 had bereikt. Zij werd al vanaf dat zij drie jaar oud door haar moeder en stiefvader verzorgd en opgevoed en ging uit huis toen zij begon met studeren. De stiefvader had in alle opzichten tot op de dag van de zitting jegens haar de rol van vader op zich genomen. De oorspronkelijke vader van de adoptiefdochter leed aan vroegtijdige dementie ten gevolge van langdurig alcoholmisbruik. Tussen de adoptiefdochter en de oorspronkelijke vader was al ruim 20 jaar geen contact meer.
Eerste bijzondere omstandigheid: family life
De rechtbank merkte als eerste bijzondere omstandigheid aan, dat de stiefdochter gedurende het overgrote deel van haar minderjarige leeftijd met haar stiefvader in gezinsverband had samengeleefd. Hij vervulde in alle opzichten de rol van ouder en deed dat waar mogelijk nog steeds. Mede vanwege de slechte band met de oorspronkelijke vader en de rol die hij op zich had genomen, merkte de rechtbank dit als eerste bijzondere omstandigheid aan.
Tweede bijzondere omstandigheid: zwaarwegend belang
De tweede bijzondere omstandigheid die de rechtbank aannam, was dat de stiefvader zelf geen eigen familieleden meer had. De stiefvader had zelf geen contact (meer) met zijn eigen familieleden en was enkele jaren daarvoor zijn broer verloren. Zijn echtgenote en de adoptiefdochter waren de enige familieleden die hij nog had. Gelet daarop hadden de stiefvader en de adoptiefdochter een zwaarwegend belang bij toewijzing van het verzoek tot adoptie. Als het verzoek immers niet zou worden toegewezen, had de stiefvader enkel nog zijn echtgenote als juridisch familielid. De echtgenote (moeder van de adoptiefdochter) ging echter de afgelopen jaren sterk in gezondheid achteruit. Indien zij zou komen te overlijden zou de stiefvader aldus geen enkele familieleden meer overhebben en zouden de stiefvader en de adoptiefdochter aldus 'niets meer' van elkaar zijn.
Derde bijzondere omstandigheid: niet eerder een verzoek tot adoptie
De derde bijzondere omstandigheid was dat de adoptiefdochter en haar kinderen zichzelf volledig identificeerden als familie van de stiefvader. De adoptiefdochter had in haar verleden -mede vanwege de slechte band met haar vader- haar geslachtsnaam laten wijzigen in die van haar moeder. Ze had daarbij de keuze om die van de stiefvader aan te nemen, maar haar overtuiging was dat een kind de geslachtsnaam van de moeder behoord te krijgen. Toen was al het voornemen aanwezig om een adoptieprocedure te starten, maar toentertijd kwamen zij erachter dat adoptie van een volwassene in Nederland (in beginsel) niet mogelijk is. Destijds (periode 2000-2010) was dat nagenoeg onmogelijk, zodat zij er toen van hebben afgezien om een procedure te starten. Pas na het overlijden van de broer van de stiefvader en de achteruitgang in de gezondheid van de moeder, besloten zij alsnog de mogelijkheden te onderzoeken om een adoptie te starten en hebben dat aldus gedaan. De mogelijkheden bleken toen veel ruimer te zijn geworden.
Toewijzing verzoek in verband met zwaarwichtig belang
Aldus was de rechtbank van oordeel dat er sprake was van dusdanig bijzondere omstandigheden, dat het verzoek moest worden toegewezen. De adoptie droeg weliswaar niet meer het karakter van een maatregel van kinderbescherming, maar desondanks hadden de adoptiefdochter en de stiefvader een zwaarwegend belang bij de adoptie. Tot slot oordeelde de rechtbank nog expliciet dat het hier ging om de bijzondere omstandigheden van dit specifieke geval. Dat betekent dat het vooralsnog altijd aankomt op een case-to-case beoordeling en dat dit geen algemene regel met zich brengt.
Advocaat adoptierecht
Voor vragen omtrent de mogelijkheden om een meerderjarigenadoptie te starten, kunt u (vrijblijvend) contact opnemen via 072 - 512 3229 of via
info@appelman.nl. In het verlengde daarvan kunt u ook terecht voor algemene vragen op het gebied van adoptierecht. Op onze algemene pagina over
adoptie volwassene treft u andere uitspraken op het gebied van volwassenenadopties. Advocatenkantoor Appelman is als enige kantoor in Nederland gespecialiseerd in (volwassenen)adopties en onze specialisten kunnen u concreet adviseren.
