Door Edward Appelman op 1 maart 2022 Leestijd: 3 minutes
Vanwege de oververhitte huizenmarkt is het voor een ouder vaak niet makkelijk om een woning te vinden. Als een ouder na het verbreken van de relatie noodgedwongen ver weg dient te verhuizen, kan dat een omgangsregeling met de kinderen dan ook lastig maken. Naast de praktische gevolgen bespreekt onze advocaat personen- en familierecht aan de hand van een recente uitspraak wie van de ouders de kosten dient te dragen voor het halen en brengen van de kinderen.
Feiten
In de hier te bespreken uitspraak hadden de ouders twee kinderen van 13 en 15. Zij hadden de relatie verbroken in 2010. Aanvankelijk verbleef de vader nog in dezelfde woongemeente, maar in verband met werk moest hij een bepaald moment (letterlijk) naar de andere kant van Nederland verhuizen: een reis met een aanzienlijke afstand van 250 kilometer.
Reisafstand
De vader betaalde aan de moeder maandelijks € 282,88 per maand aan kinderalimentatie, aldus naast de reiskosten. Voor de kinderen was sprake van een relatief intensieve omgangsregeling: ze verbleven bij hem in het weekend van vrijdag 15.30 tot zondag 17.30, wat betekende dat de vader elk weekend vier maal op en neer reed vanuit zijn huidige woonplaats (in totaal 1000 kilometer). Hij droeg zelfstandig de reiskosten voor het halen en brengen, maar hij meende dat de moeder ook een bijdrage hieraan moest leveren.
Vader: reiskosten in mindering op kinderalimentatie
Als verweer gaf de moeder aan dat hij de keuze had gemaakt om te verhuizen. In reactie hierop gaf de vader aan dat hij kinderalimentatie betaalde en dat de kosten voor het halen en brengen in mindering diende te komen op zijn draagkracht; hij vond het niet redelijk dat de moeder hem alle kosten liet betalen voor het halen en brengen. Daar stond wel tegenover dat de moeder (nagenoeg) geen inkomen had en daardoor dus ook beperkt draagkracht.
Reiskosten aftrekbaar van netto besteedbaar inkomen
Het hof besliste als volgt. In eerste instantie betwistte de moeder het bedrag dat de vader aan reiskosten maakte, maar het hof ging hierbij uit van een bedrag van € 0,125 per gereden kilometer, aldus ruim € 3300,- op jaarbasis aan reiskosten. Al bestaat hiervoor geen wettelijke grondslag, overwoog het hof dat de ouders de kosten voor het halen en brengen in beginsel moesten delen. Kennelijk had de vader hierom niet verzocht, maar wenste hij te bereiken dat hij in elk geval via de kinderalimentatie enigszins ‘gecompenseerd’ werd in de reiskosten. Dat was mogelijk: op grond van de wet - en conform de beslissing van het hof - kon hij 2/3 van de reiskosten aftrekken van zijn netto besteedbaar inkomen, zodat het bedrag aan kinderalimentatie lager uitviel.
Jurisprudentie sociaal zekerheidsrecht en familierecht
Bij het voorgaande dient nog wel een aantekening te worden geplaatst: de jurisprudentie op het gebied van sociaal zekerheidsrecht en het familierecht verschilt van elkaar. In het sociaal zekerheidsrecht gaat de rechtbank er in beginsel van uit dat de kosten van de kinderen – aldus ook reiskosten – ten laste komen van de verzorgende ouder. Dit is de ouder bij wie de kinderen hoofdverblijf hebben. Dat staat haaks op het familierecht, omdat daar het uitgangspunt is dat de reiskosten tussen ouders worden gedeeld. Een en ander hangt daarbij ook samen met het recht op, en omvang van de kinderalimentatie.
Financiële aspecten bijstand
Wat betreft het sociaal zekerheidsrecht het volgende. Hebben de kinderen hoofdverblijf bij de moeder, dan dient zij aldus in beginsel de reiskosten voor de vader te voldoen. Heeft zij recht op een bijstandsuitkering, dan moet zij evengoed die kosten dragen en komt zij doorgaans niet voor bijzondere bijstand in aanmerking. De moeder dient o.g.v. het sociaal zekerheidsrecht dan ook in beginsel de reiskosten te betalen als de vader ver weg gaat verhuizen. Let wel: dit is alleen belangrijk als het gaat om een (bijstands)uitkering.
Compensatie via kinderalimentatie
Weigert de moeder de reiskosten aan de vader te betalen en heeft hij recht op een bijstandsuitkering, dan kan hij – mits goed onderbouwd – alsnog in aanmerking komen voor bijzondere bijstand voor de reiskosten. Maar aldus wijkt deze lijn in principe af van de lijn binnen het personen- en familierecht, namelijk dat de ouders de reiskosten voor de kinderen dienen te delen. Uiteraard kan, zoals al genoemd, via (een matiging op) de kinderalimentatie enigszins een compensatie worden gerealiseerd.
