Kracht van gewijsde houdt in dat tegen een uitspraak van de rechter geen rechtsmiddel meer open staat. Dat betekent dat de uitspraak ten uitvoer kan worden gelegd.
De term kracht van gewijsde dient niet te worden verward met de term gezag van gewijsde. Als een uitspraak gezag van gewijsde heeft, betekent dit dat de gerechtelijke beslissing bindend is tussen partijen. Hiervan is alleen sprake als een uitspraak in kracht van gewijsde is gegaan -en er dus geen rechtsmiddel zoals hoger beroep of cassatie tegen de beslissing (meer) openstaat.
Onder voorwaarden kan een rechter beslissen dat een vonnis uitvoerbaar bij voorraad wordt verklaard. Het vonnis kan dan direct ten uitvoer worden gelegd, zonder dat partijen hoeven te wachten op de uitkomst van een eventuele hoger beroepsprocedure. De rechter zal een vonnis in de regel alleen uitvoerbaar bij voorraad verklaren indien hij van mening is dat met de uitvoering van het vonnis niet hoeft te worden gewacht totdat de procedure in hoger beroep behandeld is. Ook zal een vonnis in de regel alleen uitvoerbaar bij voorraad worden verklaard indien de gevolgen -zoals betaling van een geldbedrag- in een hoger beroepsprocedure eenvoudig kunnen worden hersteld.