Door Edward Appelman op 18 mei 2020 Leestijd: 2 minutes
In het personen- en familierecht geldt het adagium: mater semper serte est. Ofwel: de moeder is zeker. Zij is volgens de wet altijd juridisch ouder van het kind. Behoudens uitzonderingen heeft zij ook het ouderlijk gezag. Wat als de vader ouderlijk gezag wil en de moeder verzet zich hiertegen? Dit bespreekt onze advocaat personen- en familierecht.
Eenhoofdig gezag of gezamenlijk gezag
De maakt onderscheid tussen kinderen geboren binnen een huwelijk of geregistreerd partnerschap of daarbuiten. In het eerste geval hebben zowel de vader als de moeder het
gezamenlijk gezag. Treden de ouders ná de geboorte van het kind in het huwelijk of gaan zijn een geregistreerd partnerschap aan, dan heeft de vader alleen het gezag als hij het kind erkend heeft. Deze
erkenning is niet noodzakelijk bij een geboorte binnen het huwelijk of geregistreerd partnerschap. De vader heeft dan ook van rechtswege het gezamenlijk gezag.
Gezagsregister
Normaliter kunnen de ouders, als in de hiervoor genoemde situatie geen sprake is van gezamenlijk gezag, het gezag aanvragen via het gezagsregister op rechtspraak.nl. Als de ouders voldoen aan de voorwaarden, wordt een aantekening gemaakt dat de ouders voortaan het gezag samen uitoefenen. Dit is alleen mogelijk voor ouders in de zin van de wet. Aldus de biologische moeder en de biologische vader (mits hij het kind erkend heeft).
Verzoek tot gezamenlijk gezag via rechtbank
Wil de moeder het gezag alleen blijven uitoefenen en eist de vader ouderlijk gezag, dan moet hij een verzoek indienen bij de rechtbank. Dat kan alleen via een advocaat. De rechtbank toetst aan het klemcriterium en de vraag of gezamenlijk gezag in het belang van het kind is. Meestal doet de Raad voor de Kinderbescherming op verzoek van de rechtbank een onderzoek. De moeder kan via een advocaat tegen het verzoek tot gezamenlijk gezag verweer voeren.
Klemcriterium
In de praktijk wijst de rechtbank het verzoek van de vader tot ouderlijk gezag af als:
a. er een onaanvaardbaar risico is dat het kind of de kinderen klem of verloren dreigen te raken tussen de ouders en niet te verwachten is dat daarin binnen afzienbare tijd voldoende verbetering komt, waarvan eigenlijk alleen sprake is als de ouders op geen enkele wijze in staat zijn gezamenlijk beslissingen van enig belang voor het kind of de kinderen te nemen;
b. afwijzing van het verzoek van vader anderszins in het belang van het kind of de kinderen noodzakelijk is.
Of aan dit criterium voldaan is, hangt af van alle omstandigheden van het geval. Meestal wordt aangesloten bij het onderzoeksrapport van de Raad voor de Kinderbescherming, maar dit hoeft niet.
Mediation of Ouderschap Blijft
In de praktijk is in principe vereist dat de ouders goed met elkaar communiceren en overleg kunnen voeren over de kinderen. Kunnen zij dit niet, dan kan eventueel worden gekozen voor mediation of Ouderschap Blijft. Onder voorwaarden is het ook mogelijk om het gezamenlijk gezag te
wijzigen naar
eenhoofdig gezag. Daarbij toetst de rechtbank aan dezelfde criteria als hiervoor weergeven.
