Door Edward Appelman op 25 september 2019 Leestijd: 2 minutes
Bij echtscheidingsprocedures wordt soms een beroep gedaan op het zogenoemde pensioenverweer. Dit houdt (kort samengevat) in dat echtgenoten een redelijke regeling dienen te treffen over pensioenafspraken, bijvoorbeeld als de andere echtgenoot vroegtijdig komt te overlijden. Aan de hand van een recent arrest bespreekt onze advocaat personen- en familierecht de details van het pensioenverweer.
Verzoek tot echtscheiding
De feiten waren in de hoger beroepsprocedure – kort samengevat – als volgt. De vrouw had bij de rechtbank een verzoek tot echtscheiding ingediend. Daartegen voerde de man verweer en verzocht ook zelfstandig om de echtscheiding uit te spreken. Nadat partijen over en weer een regeling hadden getroffen, wees de rechtbank het verzoek toe.
Pensioenaanspraken
Vervolgens kwam de vrouw tot de conclusie dat er geen deugdelijke voorziening was m.b.t. het pensioen. Haar ex-echtgenoot had namelijk in het Verenigd Koninkrijk pensioenaanspraken met een totale waarde van een miljoen Britse pond. Op basis van het huwelijk kon de vrouw aanspraak maken op de helft van dit bedrag, echter op grond van de Britse wet- en regelgeving zou haar aandeel over de jaren verminderen. Bij een vooroverlijden van de man zou haar aandeel bovendien niet naar haar, maar naar pensioeninstellingen gaan. Om deze reden ging zij hoger beroep tegen de uitspraak van de rechtbank.
Hoger beroep: intrekking verzoek
In hoger beroep beriep de vrouw zich op het feit dat zij het oorspronkelijke verzoek tot echtscheiding wenste in te trekken. Volgens haar was het huwelijk – bij nader inzien – niet duurzaam ontwricht. Gelet daarop trok zij in hoger beroep haar oorspronkelijke verzoek in. Daarnaast verzocht zij het hof om het (zelfstandig) verzoek van de man tot echtscheiding af te wijzen.
Huwelijk duurzaam ontwricht?
Het hof stelde vast dat het oorspronkelijke verzoek tot echtscheiding afkomstig was van de vrouw en dat zij daarvoor had aangevoerd dat het huwelijk duurzaam was ontwricht. Omdat de vrouw en haar inmiddels ex-echtgenoot over alle verzoeken inclusief nevenvoorzieningen overeenstemming hadden bereikt, had de vrouw volgens het hof aldus de uitspraak gekregen waarom zij had verzocht. Om die reden had de vrouw volgens het hof aldus geen processueel belang bij een hoger beroep. Dit is namelijk bedoeld om de gelegenheid te bieden tot aanvulling of verbetering van hetgeen de partij in eerste instantie heeft nagelaten maar niet om een uitspraak ongedaan te maken omdat die partij bij nader inzien toch van het verzoek afziet, zoals in dit geval.
Hof: niet-ontvankelijk
Daarnaast overwoog het hof dat de vrouw kon om twee redenen in deze procedure het pensioenverweer niet kon voeren: ten eerste omdat het pensioenverweer niet voor het eerst in hoger beroep kan worden verzocht, tenzij de oorspronkelijke verweerder (hier: de man) het pensioenverweer voor het eerst in hoger beroep wenst te voeren. Ten tweede omdat het pensioenverweer niet kan worden gevoerd door degene die de echtscheiding heeft verzocht, zoals in dit geval de vrouw. Dit heet de Hoge Raad reeds bevestigd in een
arrest uit 2017. Verzoekt een partij aldus de echtscheiding uit te spreken, dan kan deze nooit een beroep doen op het pensioenverweer. Wel kan die partij vragen om rekening te houden met de alimentatieverplichting.
