Risicoaansprakelijkheid is een variant op het aansprakelijkheidsrecht waarbij een persoon of instantie aansprakelijk is voor de gedraging van anderen waarbij schade wordt berokkend. Dit is met name van belang ingeval er sprake is van onrechtmatige daad. De ratio hierachter is dat de persoon of instantie aansprakelijk is op basis van zijn specifieke hoedanigheid. Zo kan de werkgever aansprakelijk zijn voor een gedraging van zijn werknemer, en is de eigenaar van een opstal aansprakelijk voor schade die het gevolg is van de gebrekkige opstal (bijvoorbeeld als een dakpan van het dak valt en daarbij op een auto belandt) en de bezitter van een dier als een ander door de eigen energie van het dier schade lijdt.
Bij kwalitatieve aansprakelijkheid (ook wel: risicoaansprakelijkheid) zijn deze aanspraken niet gebaseerd op verwijtbaarheid of schuld, maar op de bepaalde hoedanigheid die de persoon heeft. Deze kwalitatieve aansprakelijkheden zijn specifiek en limitatief in de wet geregeld.