Op 20 februari 2023 heeft de rechtbank in Noord-Holland, sectie Familie & Jeugd, Haarlem een beslissing genomen inzake een wijziging van het geslacht op een geboorteakte in een "X", en een verzoek tot voornaamswijziging. In deze blogpost bespreekt advocaat
personen- en familierecht Edward Appelman
de zaak en de relevante wettelijke bepalingen en procedure.
Verzoek tot wijziging geboorteakte
De zaak draait om , geboren op 1998 in . heeft de Nederlandse nationaliteit en heeft van jongs af aan een non-binaire beleving van diens gender. Om deze reden heeft bij de rechtbank een verzoek ingediend om aan de geboorteakte een latere vermelding toe te voegen van wijziging van het geslacht in die zin dat het geslacht 'X' zal zijn en om de voornaam te wijzigen in ' '.
Wettelijke grondslag geslachtswijziging
De rechtbank overweegt, dat volgens artikel 1:28 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW) iedere Nederlander van zestien jaar of ouder die de overtuiging heeft tot het andere geslacht te behoren dan is vermeld in de akte van geboorte, aangifte kan doen bij de ambtenaar van de burgerlijke stand onder wie de desbetreffende akte berust. Bij de aangifte moet een verklaring van een deskundige worden overgelegd die is afgegeven ten hoogste zes maanden voor de datum van de aangifte. De deskundigenverklaring moet vermelden dat degene op wie de aangifte betrekking heeft, jegens de deskundige heeft verklaard de overtuiging te hebben tot het andere geslacht te behoren dan is vermeld in zijn akte van geboorte en jegens de deskundige er blijk van heeft gegeven diens voorlichting omtrent de reikwijdte en de betekenis van deze staat te hebben begrepen en de wijziging van de vermelding van het geslacht in de akte van geboorte weloverwogen te blijven wensen.
Wijziging geslachtsaanduiding
Hoewel er geen wettelijke grondslag bestaat voor een verzoek tot wijziging van de geslachtsaanduiding in een non-binaire aanduiding, oordeelt de rechtbank dat het verzoek tot wijziging van de geslachtsaanduiding op dezelfde wijze moet worden benaderd als die welke is omschreven in de artikelen 1:28a tot en met -c BW, voor mensen die de overtuiging hebben tot "het andere geslacht" te behoren. De rechtbank oordeelt dat een ongerechtvaardigd onderscheid wordt gemaakt tussen personen die de overtuiging hebben tot het andere geslacht te behoren enerzijds, en personen die zich genderneutraal voelen anderzijds.
Rechtbank gelast wijziging geboorteakte naar X-geslacht en nieuwe voornamen
Uiteindelijk wijst de rechtbank het verzoek toe en overweegt in dat verband het volgende. Op 22 november 2022 ontving de rechtbank de Deskundigen Verklaring Transgender, opgesteld door dr. A.O. Man, een psychotherapeut. De deskundige verklaarde daarin dat volgens het protocol deskundigen transgenders is voorgelicht over de betekenis van een genderaanduiding op een geboortebewijs en heeft blijk gegeven van begrip van deze voorlichting. heeft ook bevestigd dat de wijziging van de genderaanduiding in de geboorteakte weloverwogen is gewenst. De deskundige twijfelt niet aan de oprechtheid van .
De rechtbank heeft mede in aansluiting op dit rapport, vastgesteld dat de vermelding van het geslacht van op de geboorteakte, namelijk "F (vrouwelijk)", niet in overeenstemming is met s overtuiging om niet tot het mannelijke of vrouwelijke geslacht te behoren.
Omdat de rechtbank meent dat aan de vereisten van artikel 1:28a BW is voldaan, wijst de rechtbank het verzoek toe en draagt de ambtenaar van ede gemeente Purmerend op om een latere vermelding toe te voegen aan de geboorteakte van met een wijziging van het geslacht naar "X", zoals primair verzocht. Daardoor kan de persoon aldus voortaan beschikken over een genderneutraal paspoort.
