Door Edward Appelman op 22 september 2022 Leestijd: 3 minutes
Het uitkiezen van een naam voor je kind kan een lastige opgave zijn. Gelukkig worden ouders het eens over de naamkeuze, maar helaas kan er in de praktijk dan alsnog veel mis gaan. In deze blog bespreekt onze advocaat personen- en familierecht een recente uitspraak, waarbij de rechtbank een (lastige) beslissing moest nemen.
Conclusie: de gemeente mag niet zomaar een naam van een kind wijzigen na de geboorteaangifte. In beginsel kunnen de ouders de naam van een kind alleen wijzigen, via een officieel verzoek tot voornaamswijziging.
Hoofdregel: naamkeuze bij aangifte is 'definitief'
Na de bevalling komt het vaak voor, dat iemand anders dan de moeder de geboorte aangeeft bij de gemeente. Meestal is dit dan de vader, maar het bijv. kan ook een grootouder zijn. Kiest de vader een naam, terwijl de moeder die naam niet wil? Op grond van de Nederlandse wet heeft zij dan helaas ‘pech’, omdat die aangifte dan in principe definitief is.
Moeder kiest naam uit, vader vraagt wijziging aan
Dit geval deed zich ook voor in een recente uitspraak, die hier wordt besproken. In deze casus had de moeder de geboorteaangifte van de minderjarige wel zelf verricht en had zij daarvoor een naam uitgekozen, Jay (naam gefingeerd). De gemeente had daarvoor een geboorteakte opgemaakt en de naamkeuze geregistreerd. De vader was het echter niet eens met de naamkeuze, en besloot de volgende dag naar de gemeente te gaan om de naam te laten wijzigen. Deze aanvraag keurde de gemeente goed, en zij wijzigde ambtshalve de namen.
Openbaar ministerie: gemeente had wijziging niet mogen doen
Vanzelfsprekend was de moeder hier zeer ontstemd over, en dat was het moment dat het openbaar ministerie eraan te pas kwam. Het OM is tevens belast met de handhaving van de openbare orde, en die diende zelfstandig een verzoek in bij de rechtbank om de naamwijziging van het kind ongedaan te maken. Het openbaar ministerie oordeelde namelijk dat de gemeente deze wijziging niet zelfstandig had mogen doorvoeren. De keuze van de moeder was immers gemaakt, en definitief.
Moeder is eens met verzoek, vader voert verweer
Beide ouders waren ter zitting bij de rechtbank verschenen, en de rechtbank achtte het verhaal van de vader ongeloofwaardig. Zo gaf de vader aan, dat hij en de moeder gezamenlijk een andere naam hadden uitgekozen, maar dat de moeder bij de geboorteaangifte zomaar een andere naam had aangegeven. Dat wilde hij niet! Tijdens de zitting ontkende de moeder dat verhaal echter stellig: zij had die namen weloverwogen uitgekozen en het verhaal van de vader klopte niet.
Rechtbank: geen misslag, dus wijziging had niet gemogen
Uiteindelijk liep dit voor de moeder goed af, omdat de rechtbank het OM in het gelijk stelde. De wet regelt expliciet in welke gevallen de ambtenaar een akte ‘ambtshalve’ - op eigen initiatief - mag verbeteren. Dan moet er namelijk sprake van een kennelijke schrijf- of spelfout, of een andere misslag, maar zowel het OM als de rechtbank vonden dat daar in dit geval geen sprake van was. De redenering van de gemeente was, aldus dat de gekozen naam aldus een ‘misslag’ betrof, maar dit was niet juist: het ging immers om een naamkeuze van de moeder, en die keuze was definitief.
Nieuw probleem: welke naam dan wel voor kind?
Aldus wees de rechtbank het verzoek van het OM toe, om de ambtshalve wijziging terug te draaien. De namen van het kind werden daarom gewijzigd: het kreeg weer de namen die de moeder had uitgekozen. Wel bleek, dat dit zorgde voor een nieuw probleem: de vader was namelijk niet blij met de uitgekozen naam van de moeder, en de moeder andersom wel. De rechtbank gaf in de uitspraak aan de ouders mee, om – eventueel via hun advocaten – toch te proberen om alsnog namen uit te zoeken, die ze allebei mooi vinden. Hebben zij die keuze kunnen maken, dan kunnen zij alsnog via een procedure voornaamswijziging de namen van hun zoon wijzigen. Dit achtte de rechtbank van belang voor het kind, omdat beide ouders immers graag de juiste naam willen uitkiezen.
Conclusie: na aangifte alleen procedure voornaamswijziging nog mogelijk
Concluderend: is een naam van een kind bij de gemeente eenmaal aangegeven, dan is die keuze definitief. Ouders kunnen echter om tal van redenen toch besluiten dat ze de naam van hun kind willen wijzigen. Bijvoorbeeld omdat ze niet goed hebben kunnen nadenken over de naamkeuze, omdat ze het kind achteraf toch willen vernoemen, of omdat ze toch spijt hebben van de gekozen namen. In deze gevallen biedt een procedure voornaamswijziging uitkomst. Op de hoofdpagina over dit onderwerp leest u meer informatie. Ook kunt u terecht op onze aanverwante website
www.advocaatnaamwijziging.nl voor meer informatie over een procedure voornaamswijziging.
