Door Edward Appelman op 16 april 2019 Leestijd: 4 minutes
Wanneer een werknemer of werkgever niet in Nederland verblijft, kan de arbeidsverhouding een internationaal karakter dragen. Dat heeft dan onder meer gevolgen voor de vraag welk recht op de arbeidsovereenkomst van toepassing is. Ook is in dat geval de vraag welke rechter bevoegd is om van een eventueel geschil kennis te nemen: is dat de Nederlandse rechter, of moet de werkgever of de werknemer zich in bepaalde gevallen tot een rechtbank in het buitenland wenden? Onlangs moest de rechtbank Alkmaar zich daarover in een procedure uitlaten. Onze advocaat arbeidsrecht bespreekt de uitkomst en legt uit wanneer de Nederlandse rechter bevoegd is bij een arbeidsconflict.
Afspraken arbeidsovereenkomst
De werkgever in deze procedure, Pipelife Nederland B.V. (hierna: Pipelife) is statutair gevestigd in Nederland. De werknemer, was per 1 december 2011 bij Pipelife in dienst getreden. Zijn werkgebied omvatte Latijns-Amerika, Afrika, Spanje, Italië, Frankrijk en Engeland. In de arbeidsovereenkomst was opgenomen dat de rechtbank Alkmaar bevoegd was om van een geschil, voortvloeiende uit de arbeidsovereenkomst, kennis te nemen. Daarnaast was in de arbeidsovereenkomst een geheimhoudings- en opgenomen. Bij overtreding van een van deze bedingen was de werknemer een opeisbare boete verschuldigd.
Opzegging dienstverband
Op 18 mei 2018 zei de werknemer de arbeidsovereenkomst op. De werkgever bevestigde dit per omgaande, maar wees de werknemer er tevens op dat hij zich diende te blijven houden aan de bestaande geheimhoudings- en concurrentiebeding. Vervolgens heeft Pipelife per brief van 20 september 2018 de werknemer hier nogmaals op gewezen. De werknemer was echter inmiddels verhuisd naar Andorra en was voor de werkgever niet langer meer te bereiken.
Dagvaardingsprocedure in kort geding
Omdat de Pipelife vreesde dat de werknemer zich niet aan de bedingen zou houden, startte Pipelife een bij de rechtbank. De daarvoor werd gestuurd aan de werknemer naar een bekend adres in Andorra. De werknemer verscheen echter niet in de procedure bij de rechtbank. De rechtbank verleent in dat geval tegen de gedaagde partij verstek. Dat betekent dat de rechtbank de vorderingen toewijst, tenzij deze hem onrechtmatig of ongegrond voorkomt. De rechtbank doet dat alleen als vaststaat dat hij bevoegd is om van het geschil kennis te nemen. Daarom beoordeelde de rechtbank allereerst of hij t.a.v. de kort gedingprocedure bevoegd was.
Wanneer is Nederlandse rechter bevoegd?
Voornamelijk binnen de Europese Unie is er veel geregeld omtrent het toepasselijke recht en de bevoegde rechtbank bij een geschil met een internationaal karakter. In de Europese Unie is de EEX-verordening (ook wel: Brussel I bis-Vo) van toepassing. Deze bevat algemene regels omtrent de bevoegde rechtbank en stelt als uitgangspunt dat ten eerste moet worden gekeken of in de overeenkomst een forumkeuzebeding staat opgenomen. Dat houdt in dat partijen zelf afspraken hebben gemaakt over de bevoegde rechtbank. Die is in dat geval exclusief bevoegd om van het geschil kennis te nemen, wat betekent dat andere rechtbanken de zaak altijd moeten doorverwijzen.
Uitgangspunt: EEX-verordening
In dit geval was in de arbeidsovereenkomst een forumkeuzebeding opgenomen voor de rechtbank Alkmaar. Dit forumkeuzebeding was op grond van de Brussel I bis-Vo echter niet ‘geldig’, omdat de verordening alleen van toepassing is als de gedaagde partij een bekende woonplaats heeft binnen de Europese Unie. De werknemer was echter woonachtig in Andorra. In die situaties moet worden gekeken naar hetgeen de Nederlandse wet regelt omtrent de bevoegdheid van de Nederlandse rechter. In de Nederlandse wet staat de Nederlandse rechter bevoegd is om van een geschil kennis te nemen, als partijen dit bij overeenkomst zijn overeengekomen. In dat geval wordt wel als voorwaarde gesteld dat partijen daarbij een redelijk belang hebben. Dat betekent dat partijen niet zonder meer de Nederlandse rechter kunnen aanwijzen als zij hun geschil eenvoudigweg voor een buitenlandse rechter kunnen beslechten.
Forumkeuzebeding alleen geldig ná ontstaan geschil
De rechtbank overwoog overigens nog dat een forumkeuzebeding op grond van de Brussel I bis-Vo niet geldig was. Dat komt omdat de Brussel I bis-Vo voorwaarden stelt aan de geldigheid van een forumkeuzebeding en dat dit beding tussen de werknemer en de werkgever enkel mag worden overeengekomen
voorafgaand aan het ontstaan van een geschil. In dit geval was de Brussel I bis-Vo echter niet van toepassing omdat de werknemer immers buiten de Europese Unie woonachtig was.
Verstek
Inhoudelijk kwam de rechtbank tot de slotsom dat de vorderingen van Pipelife dienden te worden toegewezen. De reden hiervoor is dat de werknemer niet was verschenen op de zitting, terwijl de dagvaarding wel geldig betekend was. In dat geval wijst de rechter een en worden de vorderingen van de eisende partij dan in de regel altijd toegewezen, tenzij de rechtbank van oordeel is dat de vorderingen ongegrond of onrechtmatig zijn. De door de werkgever verlangde eis: dat de werknemer zich zou houden aan het geheimhoudings- en concurrentiebeding, werd door de rechtbank toegewezen. Voorts werd door de rechtbank aan de werkgever een voorschot toegekend van €50.000,- op de overeengekomen boete uit de arbeidsovereenkomst.
Advocaat arbeidsrecht
Heeft u een vraag in het kader van een arbeidskwestie met een internationaal karakter, neem dan contact op. Onze advocaat arbeidsrecht voorziet u van nader advies en bespreekt met u de mogelijkheden en kansen op het starten van een procedure in Nederland.
