Een advocaat kan een cliënt bijstaan op basis van pro-deo. Dit doet zich voor indien de cliënt onvermogend is. De advocaat wordt dan door de Staat gefinancierd. Dit kan op alle rechtsgebieden: zowel in het publiekrecht (strafrecht, sociaal zekerheidsrecht) als in het privaatrecht( civiele zaken).
Een pro-deo advocaat wordt ook wel advocaat van onvermogen of toevoegingsadvocaat genoemd. Of een persoon in aanmerking komt voor pro-deo, hangt af van diens financiële situatie. Daarnaast wordt getoetst of het een geschil betreft waarvoor bijstand van een advocaat benodigd is, dan wel het belang zwaarwegend genoeg is.
De aanvraag voor bijstand op pro-deo basis hoeft een cliënt niet zelf te doen, maar dient de behandelend advocaat in. Deze aanvraag wordt namens de cliënt gedaan bij de Raad voor rechtsbijstand.