Door Edward Appelman op 25 oktober 2018 Leestijd: 3 minutes
Als echtgenoten uit elkaar gaan maken dienen er afspraken te worden gemaakt over de (vermogensrechtelijke) afwikkeling van het huwelijk in het echtscheidingsconvenant. Juridisch gezien kwalificeert dit als een vaststellingsovereenkomst waarin partijen tegen finale kwijting afspraken vastleggen. Dat dit in de praktijk niet altijd even eenvoudig blijkt, licht onze echtscheidingsadvocaat toe aan de hand van een recente procedure.
Gemeenschap van goederen
De feiten: de ex-echtgenoten waren getrouwd in
gemeenschap van goederen en zijn op 12 april 2013 gescheiden. Zij hadden samen een woning met een waarde van €200.000,- en droegen samen de maandelijkse lasten voor de hypotheek. In het echtscheidingsconvenant hadden partijen de afspraak gemaakt dat de woning zou worden toebedeeld aan de man. Voorwaarde daarvoor was dat de man de verplichting op zich zou nemen jaarlijks voor 1 december schriftelijk mededeling te doen aan de vrouw over het overzetten van de hypotheek op naam van de man en haar aldus te ontslaan van hoofdelijke aansprakelijkheid jegens de bank. Daarnaast spraken zij in het echtscheidingsconvenant af dat de man, als de bank niet zou meewerken aan dit verzoek, de vrouw zou vrijwaren voor alle verplichtingen uit hoofde van de hypothecaire lening.
Hoofdelijke aansprakelijkheid
In de daaropvolgende jaren blijft de vrouw echter hoofdelijk aansprakelijk voor de hypothecaire lening. Zij is van mening dat de man zich niet houdt aan zijn verplichtingen jaarlijks vóór 1 december verslag te doen over het ontslag uit hoofdelijke aansprakelijkheid. Daarop start zij een procedure en vordert bij de rechtbank de man te veroordelen tot het aanvragen van haar ontslag uit de hoofdelijke aansprakelijkheid bij de bank. Daarnaast vordert zij dat de man medewerking verleent aan de notariële akte tot levering aan een derde, nu het kennelijk niet lukt om de vrouw te ontslaan uit haar hoofdelijke aansprakelijkheid jegens de bank.
Comparitie van partijen
In de daaropvolgende comparitie van partijen stelt de rechtbank partijen in de gelegenheid alsnog alles te bewerkstelligen om de vrouw te ontslaan uit haar hoofdelijke aansprakelijkheid. Ondanks de inspanningen van de man lukt dit echter niet, waarop de vrouw hem aansprakelijk stelt op grond van het feit dat hij zijn afspraken uit het echtscheidingsconvenant niet nakomt.
Redelijkheid en billijkheid?
In de procedure doet de vrouw een beroep op de redelijkheid en billijkheid van de echtscheidingsconvenant. Zij is van mening dat de echtscheidingsconvenant een leemte bevat, die moet worden aangevuld met de eisen van
redelijkheid en billijkheid en op grond waarvan de man gehouden is om zijn medewerking te verlenen de woning aan een derde te verkopen.
Haviltex-maatstaf?
Het hof oordeelt dat de uitleg van de echtscheidingsconvenant dient te geschieden aan de hand van de Haviltex-norm. Dit houdt kort gezegd in dat het bij de uitleg van een overeenkomst aankomt op de zin die partijen over en weer van elkaar mochten verwachten. Het Hof oordeelt dat van een leemte in de echtscheidingsconvenant, zoals de vrouw stelt, slechts sprake is als toepassing van de Haviltex-maatstaf tot de conclusie leidt dat tussen partijen geen wilsovereenstemming bestaat ten aanzien van een onderdeel in de
overeenkomst.
Inspanningsverbintenis of resultaatsverbintenis?
Het hof oordeelt dat de vrouw in de procedure onvoldoende feiten en omstandigheden stelt waaruit blijkt dat er sprake zou zijn van een leemte in de overeenkomst, in die zin dat tussen partijen geen wilsovereenstemming bestond voor het geval het de man niet zou lukken de vrouw uit de hoofdelijke aansprakelijkheid te doen ontslaan. Partijen hadden namelijk in dat geval de afspraak gemaakt dat de man zich zou verplichten de vrouw te vrijwaren voor haar verplichtingen uit hoofde van de hypothecaire lening. De keuze voor verkoop van de woning aan een derde is daarbij niet aan de orde gekomen. Daarbij oordeelt het hof dat de verplichting van de man om de vrouw te ontslaan uit de hoofdelijke aansprakelijkheid een
inspanningsverbintenis is.
