Ouderschapsplan

Als ouders met kinderen uit elkaar gaan, dienen zij samen afspraken te maken over de verdeling van de zorgtaken. Dat gebeurt door middel van een ouderschapsplan. Als de ouders gehuwd zijn of als er sprake is van een geregistreerd partnerschap, oefenen zij van rechtswege het gezamenlijk gezag over de kinderen uit. Als daarvan geen sprake is of als de ouders enkel een samenlevingscontract hebben, oefenen zij het gezamenlijk gezag enkel uit als dit is aangevraagd bij de rechtbank.

Wanneer is een ouderschapsplan verplicht?

Een ouderschapsplan hangt sterk samen met een omgangsregeling. Dit zijn echter twee verschillende zaken. Als ouders met gezag uit elkaar gaan, zijn zij verplicht om een ouderschapsplan op te stellen. Afspraken omtrent een omgangsregeling vormt dan een verplicht onderdeel van het ouderschapsplan. Als er géén sprake is van gezamenlijk gezag, zijn ouders dus niet verplicht om een ouderschapsplan op te stellen. Dit mag uiteraard wel. In dat geval kunnen de ouders afspraken maken omtrent de omgangsregeling. Bij een dergelijke regeling waarbij één ouder het gezag heeft, wordt niet gesproken van een omgangsregeling maar een zorgregeling. Hebben ouders nog jonge kinderen, dan moet daar bij het maken van afspraken rekening mee worden gehouden. Ouders kunnen ook afspreken waar het kind zijn of haar hoofdverblijf zal hebben.

Samenhang ouderlijk gezag en ouderschapsplan

Als ouders met een huwelijk of geregistreerd partnerschap uit elkaar gaan, verloopt dat via de rechtbank. De ouders moeten in dat geval verplicht een ouderschapsplan overleggen. De achterliggende gedachte daarachter is dat de ouders al in een vroegtijdig stadium nadenken over de invulling van de zorg- en opvoedingstaken van de kinderen na het uit elkaar gaan. Als zij het gezamenlijk gezag blijven behouden, kunnen de ouders kiezen voor een omgangsregeling in de vorm van co-ouderschap.

Ook ouders met een samenlevingscontract en die gezamenlijk gezag hebben, zijn verplicht bij het einde van de relatie afspraken te maken en vast te leggen in een ouderschapsplan. Dit is dus niet verplicht als slechts een van de ouders het gezag heeft.

Wat dient er in een ouderschapsplan te staan?

Ouders kunnen in principe alle afspraken maken die zij willen. De wet bevat geen limitatief opzicht. Veelvoorkomende afspraken betreffen de alimentatie, opvoeding, school- en studiekeuze van de kinderen. De ouders moeten in het ouderschapsplan in elk geval verplicht afspraken maken over:

– De wijze waarop de ouders de zorg- en opvoedingstaken over het kind zullen verdelen; of

– Het recht en de verplichting van ouders tot omgang met het kind;

– De wijze waarop de ouders elkaar informatie geven over (belangrijke) aangelegenheden betreffende het kind;

– De kosten van de verzorging en opvoeding van het kind.

Wat houden de zorg- en opvoedingstaken van het kind in?

Er bestaat geen wettelijke definitie van wat onder de zorg- en opvoedingstaken valt. De wet geeft in art. 1:247 BW een algemene omschrijving, welke erop neerkomt dat de ouders de plicht hebben om het geestelijk en lichamelijk welzijn van het kind te bevorderen. Daarnaast valt hieronder de plicht om de ontwikkeling van zijn persoonlijkheid te bevorderen. Tot slot wordt onder de zorg- en opvoedingstaken de plicht gerekend dat de ouder de banden van het kind met de andere ouder stimuleert en ontwikkelt.

Hoe kan een ouderschapsplan worden gewijzigd?

Ouders kunnen zelf te allen tijde nieuwe afspraken vastleggen. Dit kan bijvoorbeeld belangrijk zijn wanneer een van de ouders verhuist, de bestaande afspraken niet werkbaar meer zijn of wanneer de belangen van het kind daartoe vragen. Als ouders er zelf niet uitkomen kunnen zij zo nodig hulp inschakelen van een advocaat of mediator. Tot slot kan de rechtbank op verzoek een bestaande ouderschapsplan wijzigen. Het voordeel daarvan is dat het ouderschapsplan onderdeel wordt van een gerechtelijke beschikking, wat betekent dat deze executoriale titel heeft. Beide ouders kunnen in dat geval door middel van wettelijke mogelijkheden zich de zekerheid verschaffen dat de andere ouder de afspraken nakomt. Ouders kunnen overigens ook onderling afspraken maken en deze laten vastleggen in een notariële akte. In dat geval heef het ouderschapsplan ook executoriale titel. Ook vastlegging in een gerechtelijke beschikking is mogelijk, bijvoorbeeld als er nog punten zijn waarover de ouders het niet eens worden.

Alternatief voor een echtscheidingsconvenant

In een echtscheidingsconvenant kunnen ouders ook afspraken maken over de verdeling van de zorg- en opvoedingstaken. Het verschil tussen beide is dat een echtscheidingsconvenant meer betrekking heeft op de verdeling van het vermogen tussen beide ex-echtgenoten. Het ouderschapsplan heeft primair betrekking op het kind. Een ouderschapsplan kan daarentegen worden opgenomen in het echtscheidingsconvenant.

Advocaat familierecht

Afspraken die zijn vastgelegd in het ouderschapsplan kunnen nadien worden gewijzigd. Dit kan zonder tussenkomst van de rechter; deze beoordeelt slechts bij het primaire verzoek tot ontbinding van het huwelijk of beëindiging geregistreerd partnerschap of aan de wettelijke voorwaarden is voldaan. Onze advocaat familierecht kan u van nader advies voorzien. Neem contact op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek.